Vụ thi công nhà máy gây chết người: Chính quyền thiếu trách nhiệm?

Như VOV đã thông tin, Nhà máy tinh luyện đường RE thuộc Công ty Cổ phần đường Quảng Ngãi, thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai có vốn đầu tư 1.500 tỷ đồng nhưng chưa được cấp phép đã tiến hành thi công. Công trình đã bước vào giai đoạn cuối, nhưng chỉ được cơ quan chức năng vào cuộc xử lý khi ở đây xảy ra tai nạn lao động chết người. Càng đi sâu tìm hiểu, càng thấy có nhiều điều bất thường tại công trình nghìn tỷ này. Doanh nghiệp bất chấp các quy định pháp luật, liệu chính quyền có thiếu trách nhiệm?.

Để rộng đường dư luận và có những thông tin khách quan, đa chiều liên quan đến vụ việc nhà máy tinh luyện đường 1.500 tỷ thi công không phép và xảy ra tai nạn chết người, phóng viên VOV đã có buổi làm việc vớiđại diện Nhà máy đường An Khê và Công ty Cổ phần đường Quảng Ngãi.

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Đăng Khoa, Phó trưởng phòng Phụ trách Phòng xây dựng, Công ty Cổ phần đường Quảng Ngãi cho biết: “Dự án đường tinh luyện RE phê duyệt để triển khai từ lúc Hội đồng quản trị đưa ra vào tháng 5/2018. Tháng 11/2018 thì công ty phát hành các hồ sơ để ký hợp đồng thực hiện dự án. Công tác chuẩn bị mặt bằng từ tháng 11/2018. Công tác triển khai chính thức từ tháng 1-2/2019”.

Đối chiếu lời ông Nguyễn Đăng Khoa với thời điểm dự án được phê duyệt, các thủ tục thì rõ ràng công trình đã tiến hành thi công khi chưa được phê duyệt bất kỳ một thủ tục, giấy tờ cần thiết nào.

Công trình 1.500 tỷ thi công khi chưa được phê duyệt bất kỳ một thủ tục, giấy tờ cần thiết nào.

Cụ thể, tháng 3/2019, dự án này mới được Bộ TNMT phê duyệt đánh giá tác động môi trường; tháng 5/2019 mới được UBND tỉnh Gia Lai phê duyệt chủ trương đầu tư dự án; tháng 6/2019 mới được Sở Xây dựng Gia Lai phê duyệt thiết kế cơ sở. Hiện tại, hồ sơ thiết kế kỹ thuật chưa được phê duyệt và chưa được cấp giấy phép xây dựng.

Như vậy, doanh nghiệp thi công dự án bất chấp các quy định pháp luật đã rõ, nhưng vấn đề đặt ra là chính quyền, ngành chức năng địa phương không biết hay cố tình làm ngơ, tiếp tay cho công trình nghìn tỷ này. Để tìm câu trả lời, chúng tôi đã có buổi làm việc với Sở Xây dựng Gia Lai.

Ông Trịnh Văn Sang, Phó giám đốc Sở cho biết, Sở đã nhận được hồ sơ đề nghị phê duyệt các thủ tục cần thiết để cấp phép xây dựng. Tuy nhiên, Sở không hay biết gì về việc công trình đã được xây dựng cho đến khi xảy ra sự việc công nhân thi công thiệt mạng.

Lý giải việc này, ông Sang cho rằng lực lượng Thanh tra của Sở mỏng, không thể bao quát toàn tỉnh và ông Sang đẩy trách nhiệm cho thị xã An Khê: “Sở Xây dựng là cơ quan thường trực theo dõi vấn đề này. Tuy nhiên, lực lượng Thanh tra của Sở Xây dựng có 4 người, phải quán xuyến theo quy chế phối hợp, chủ yếu liên tục hàng tháng trao đổi với cấp huyện. Hàng tháng Sở Xây dựng liên lạc nhưng cấp huyện không báo cáo thì làm sao mà biết”.

Tiếp tục làm rõ vấn đề, chúng tôi đã đăng ký làm việc với UBND thị xã An Khê. Ông Mai Thanh Sơn, Trưởng phòng Quản lý Đô thị được phân công trả lời các vấn đề liên quan. Ông Sơn cho biết, thị xã đã nắm được tình hình xây dựng Dự án đầu tư dây chuyền sản xuất đường tinh luyện RE nhưng không kiểm tra mà giao cho xã Thành An. Ông Sơn đổ lỗi cho cấp xã làm chậm và không báo cáo dẫn đến công trình không phép vẫn cứ xây dựng và thị xã chậm báo cáo các sở ngành, UBND tỉnh. Với hậu quả nghiêm trọng là chết người nhưng ông Sơn chỉ nhận trách nhiệm theo cách rất thiếu trách nhiệm.

“Cái này do xã chưa làm công tác kiểm tra, báo cáo cho nên bị chậm. Ở đây chỉ có trách nhiệm về hành chính là thiếu đôn đốc, kiểm tra, báo cáo chưa kịp thời. Còn việc thi công, lao động, tai nạn, theo tôi trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư”, ông Mai Thanh Sơn nói.

Việc xây dựng rầm rộ và chỉ được phát hiện khi xảy ra tai nạn chết người.

Trái ngược với lời ông Mai Thanh Sơn, trao đổi với VOV, ông Nguyễn Thanh Điệp, Chủ tịch UBND xã Thành An cho biết, từ cuối năm 2018, xã đã có báo cáo các ngành chức năng và UBND thị xã An Khê về việc Công ty Cổ phần đường Quảng Ngãi đang tiến hành xây dựng nhà máy tinh luyện đường RE.

“Xây dựng dây chuyền tinh luyện này, về phía địa phương chúng tôi cũng đã chủ động, vào ngày 5/12/2018 đã có văn bản số 213 gửi cho UBND thị xã chỉ đạo các phòng ban chuyên môn là Phòng Tài nguyên Môi trường, Phòng Quản lý Đô thị giúp cho địa phương trong vấn đề kiểm tra, nhắc nhở đối với các hoạt động của nhà máy đường”, ông Điệp cho hay.

Phát biểu của ông Nguyễn Thanh Điệp được chứng thực bằng văn bản số 271 ngày 24/6/2019 của UBND thị xã An Khê gửi UBND tỉnh Gia Lai và các sở ngành liên quan về kết quả xử lý công trình xây dựng tại Nhà máy đường An Khê. UBND thị xã An Khê khẳng định, xã Thành An đã báo cáo, Phòng quản lý Đô thị đã nhận được văn bản nhưng thiếu kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn xử lý dẫn đến công trình vẫn tiếp tục thi công cho đến khi xảy ra tai nạn chết người. Đáng chú ý, văn bản số 271 của UBND thị xã An Khê cũng nêu đã báo cáo tình hình xây dựng nhà máy tinh luyện đường nghìn tỷ này đến các cấp, ngành có thẩm quyền nhưng lại “thiếu sót” Sở Xây dựng. Đây là điểm bất thường.

Bất thường hơn nữa là trong văn bản tham mưu tháng 5/2019 của Phòng Quản lý Đô thị Thị xã An Khê đã “ký nháy” ghi rõ nội dung “Công ty Cổ phần đường Quảng Ngãi đang trình hồ sơ đề xuất Dự án đầu tư dây chuyền sản xuất đường tinh luyện RE, nhưng trên thực tế chủ đầu tư đã triển khai thi công xây dựng các hạng mục, lắp đặt các thiết bị máy móc. Hiện nay công trình đang trong giai đoạn hoàn thiện”.

Không rõ lý do vì sao, trong văn bản chính thức của UBND thị xã An Khê do Phó chủ tịch Nguyễn Hữu Nguyên ký gửi Sở Xây dựng lại cắt bỏ toàn bộ nội dung tham mưu của Phòng Quản lý Đô thị nói về tình hình thi công công trình. Vấn đề đặt ra là tại sao lại có thể bỏ sót báo cáo Sở Xây dựng về công trình nghìn tỷ xây dựng không phép, mục đích là gì, ai phải chịu trách nhiệm chính, trách nhiệm của Sở Xây dựng cũng như các ngành và chính quyền liên quan là ở đâu?

VOV sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này./.

Công Bắc/VOV-Tây Nguyên