Xã an toàn thực phẩm: Chiếc áo 'quá khổ'?

Chững vì "17.8"

Theo thông tin từ Văn phòng điều phối NTM Trung ương, 8 tháng đầu năm nay cả nước có 409 xã được công nhận đạt chuẩn NTM. Trong khi đó, việc cán đích xã NTM tại Thanh Hóa đang có dấu hiệu chững lại.

VPĐP NTM tỉnh này cho biết, cả 13 xã trình hồ sơ đề nghị xét, thẩm định, công nhận xã đạt chuẩn NTM đều chưa đạt tiêu chí 17.8 về vệ sinh ATTP, mà thực chất là chưa đạt chuẩn về xã ATTP theo Quyết định số 4627/2017/QĐ-UBND, ngày 1/12/2017 của UBND tỉnh Thanh Hóa. Do đó, các xã chưa đủ điều kiện để tổ chức thẩm định tập trung theo đoàn.

Xin nói thêm về QĐ 4627. Đây là quyết định của UBND tỉnh Thanh Hóa về việc ban hành quy định tiêu chí, trình tự thủ tục, hồ sơ công nhận, công khai xã, phường, thị trấn ATTP, với 30 nội dung thuộc 8 nhóm tiêu chí.

QĐ 4627 là "chiếc áo quá khổ" trong việc thực hiện tiêu chí 17.8 tại Thanh Hóa

Theo đó, xã phải được công nhận đạt chuẩn xã ATTP theo QĐ 4627 của tỉnh thì mới được công nhận đạt chuẩn tiêu chí 17.8 theo QĐ 69/QĐ-BNN-VPĐP ngày 9/1/2017 của Bộ NN- PTNT (QĐ 69). Ngày 8/5/2018, Sở Y tế Thanh Hóa có văn bản hướng dẫn các xã trên địa bàn thực hiện tiêu chí này.

Trong khi đó, tiêu chí 17.8 ở các địa phương khác trên cả nước hiện được thực hiện theo QĐ 1980 của Thủ tướng CP và QĐ 69 của Bộ NN- PTNT. Đại diện các xã trình thẩm định trong quý III/2018 cho biết, nếu căn cứ theo QĐ 69 thì các xã đều đã hoàn thành. Văn bản của các huyện cũng khẳng định, các xã trên đều hoàn tất 16 nội dung thuộc 3 nhóm chỉ tiêu quy định tại QĐ 69.

Từ đó, các xã cho rằng, tiêu chí xã ATTP giống như một chiếc áo “quá khổ”, có nhiều nội dung khó thực hiện chỉ trong thời gian chưa đến 1 năm (kể từ khi có QĐ 4627 ra đời). Nhiều xã đề nghị UBND tỉnh công nhận xã đạt chuẩn NTM theo QĐ 69. Các tiêu chí theo QĐ 4627 sẽ tiếp tục thực hiện sau khi các xã được công nhận chuẩn NTM và coi đó như là một tiêu chí của xã NTM nâng cao.

Nhiều vướng mắc bó chân

Tại buổi làm việc nắm bắt tình hình, tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong lộ trình về đích của các xã đã có hồ sơ trình thẩm định do VPĐP xây dựng NTM tỉnh tổ chức mới đây, đại diện các xã nêu lên nhiều bất cập. Các xã kiến nghị Sở Y tế sớm có văn bản hướng dẫn theo chỉ đạo của Trưởng BCĐ tỉnh và đề xuất thực hiện tiêu chí 17.8 đúng như quy định của QĐ 69.

Theo tiêu chí xã ATTP, xã Hoằng Sơn (Hoằng Hóa) hiện mới chỉ đạt 10/30 tiêu chí. Và việc hoàn thành các nội dung còn lại hết sức khó khăn. Trong khi đó, nếu căn cứ theo QĐ 69 thì Hoằng Sơn đã đạt 100%. Ông Trần Văn Vân, Phó Chủ tịch UBND xã cho rằng, nhiều quy định quá cao so với thực tế địa phương và rộng hơn so với quy định của Bộ tiêu chí quốc gia về NTM, như: giấy chứng nhận nguồn gốc sản phẩm, cam kết trước về ma chay, hiếu hỉ; ATTP tại các chợ, cửa hàng, quầy kinh doanh thực phẩm, cơ sở giết mổ...

Ông Trần Văn Vân, Phó Chủ tịch UBND xã Hoằng Sơn nêu những bất cập

Bên cạnh đó, kèm theo là quá nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo khiến địa phương khó nắm bắt, cần đơn giản hóa thủ tục, khối lượng văn bản chứng minh, kết hợp nhiều nội dung trong báo cáo để thuận lợi cho việc lập hồ sơ của xã. UBND tỉnh cần bố trí kinh phí để thực hiện các tiêu chí của QĐ 4627, tăng cường công tác tuyên truyền về ATTP, bố trí cán bộ bán chuyên trách để tăng cường hiệu quả, hiệu lực của bộ tiêu chí.

Theo ông Phạm Hữu Năm, Chủ tịch UBND xã Cát Sơn (Tĩnh Gia), việc thực hiện các nội dung QĐ 4627 là cần thiết, tuy nhiên cần có lộ trình. Nhiều nội dung, xã đang khó thực hiện, như biện pháp truy xuất nguồn gốc sản phẩm, việc cấp giấy chứng nhận giết mổ đảm bảo vệ sinh, bố trí con người thực hiện yêu cầu tiêu chí.

Ông Năm đề nghị tỉnh tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn địa phương thực hiện chỉ tiêu 17.8; rà soát, điều chỉnh các tiêu chí tại Quyết định số 4627 cho phù hợp với thực tế.

Giải đáp thắc mắc của các xã, ông Mai Đức Thắng – chuyên viên, phòng Nghiệp vụ Y (Sở Y tế Thanh Hóa), là đơn vị được phân công hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra đánh giá thực hiện chỉ tiêu 17.8 cho rằng, bộ tiêu chí xã ATTP quy định tại QĐ 4627 khá cứng so với QĐ 69 (đạt hoặc không đạt).

Sở Y tế tỉnh cũng đồng quan điểm với VPĐP NTM tỉnh và các huyện, các xã về thực hiện QĐ 4627 là một kỳ vọng, song phải có lộ trình và trước mắt cần điều chỉnh linh hoạt phù hợp với tiêu chí 17.8 quy định tại QĐ 69. Tuy nhiên, việc điều chỉnh theo nguyện vọng của các xã sẽ không dễ dàng.

“Ngành Y tế chỉ được giao phụ trách nhóm tiêu chí số 8 của QĐ 4627. Còn đơn vị tham mưu ban hành quyết định này là Văn phòng ATVSTP tỉnh. Sở cũng kiến nghị với UBND tỉnh thực hiện song song 2 Bộ tiêu chí xã NTM và xã ATTP, nhưng việc thẩm định xét, công nhận xã đạt chuẩn NTM và xã đạt chuẩn ATTP cần thực hiện theo quy định, điều chỉnh của từng chương trình”, ông Thắng cho biết thêm.

Trước những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, VPĐP Chương trình xây dựng NTM tỉnh thống nhất sẽ tổng hợp tình hình, báo cáo, đề xuất BCĐ tỉnh, UBND tỉnh xem xét chỉ đạo Sở, ngành được giao phụ trách tiêu chí sớm có văn bản hướng dẫn thực hiện chỉ tiêu số 17.8 thuộc Bộ tiêu chí xã NTM theo quy định tại QĐ 69.

VÕ VĂN DŨNG