Xác định trước xuất xứ hàng hóa: Giảm rủi ro cho doanh nghiệp xuất khẩu

Đây là nhận định của các ngành quản lý chức năng, chuyên gia tại Hội nghị phòng ngừa rủi ro, tận dụng cơ hội từ Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung thông qua cơ chế xác định trước do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh tổ chức ngày 12/12.

Cục Hải Quan TP. Hồ Chí Minh hướng dẫn DN thực hiện các yều cầu Xác định trước xuất xứ cho hàng hóa xuất khẩu

DN cần phòng tránh nhiều rủi ro bằng cơ chế xác định trước

Theo đánh giá của các chuyên gia, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung là cơ hội để các DN Việc Nam có thể tận dụng gia tăng xuất khẩu sang Mỹ. Tuy nhiên, chiến tranh thương mại có thể tác động tiêu cực tới thương mại Việt Nam với nguy cơ cao về gian lận thương mại qua xuất xứ hàng hóa, chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp. Hay việc khai sai, áp sai mã số hàng hóa để gian lận trị giá hải quan, gian lận qua việc chuyển giá, chuyển máy móc công nghệ cũ về Việt Nam…

Để giúp DN xuất khẩu tránh những tác động tiêu cực này, ông Đinh Ngọc Thắng, Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh cho biết, đến nay Chính phủ đã quy định chi tiết về xác định trước tại Nghị định số 08/2015/NĐ - CP ngày 21/01/2015 và Nghị định số 59/2018/NĐ- CP ngày 20/4/2018. Cơ chế xác định trước cho phép DN xác định trước về mã số hàng hóa, xuất xứ và trị giá hải quan, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả DN và cơ quan hải quan. Việc xác định trước mã số hàng hóa sẽ hạn chế phát sinh việc tranh cãi giữa người khai hải quan và công chức hải quan về chức năng, công năng của hàng hóa, giúp DN ước tính trước số thuế phải nộp khi làm thủ tục thông quan, tuân thủ các quy định về hải quan trong quá trình XNK.

Đặc biệt, với các DN có mức độ tuân thủ pháp luật tốt, thường xuyên xuất, nhập khẩu một mặt hàng nhất định, cơ quan hải quan cho phép sử dụng kết quả định giá hải quan cho những lô hàng tương tự tiếp theo, giúp rút ngắn thời gian và tiết kiệm chi phí làm thủ tục thông quan cho DN. Ngoài ra, áp dụng cơ chế xác định trước về xuất xứ hàng hóa cũng giúp giảm thiểu các rủi ro về gian lận xuất xứ hàng hóa cho các DN Việt Nam trong bối cảnh cuộc chiến thương mại kéo dài.

Chủ động bảo vệ chính mình

Đánh giá của Cục Hải Quan TP. Hồ Chí Minh cho thấy, sau 4 năm kể từ khi cơ chế xác định trước được triển khai, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh mới ghi nhận hơn 170 trường hợp áp dụng. Nguyên nhân là do các DN chưa thật sự quan tâm và hiểu được lợi ích mà cơ chế này mang lại.

Ông Trần Ngọc Liêm, Phó Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cho hay, Mỹ là thị trường xuất khẩu hàng hóa hàng đầu của Việt Nam. Cơ cấu hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam và Trung Quốc vào Mỹ lại khá tương đồng nhau. Trước thực trạng đó, các DN Việt Nam cần tỉnh táo lựa chọn giữa cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm của mình sang Mỹ, bảo vệ chính mình và cả nền kinh tế Việt Nam bằng việc chủ động thực hiện cơ chế xác định trước xuất xứ hàng hóa hoặc nhờ tham vấn từ các cơ quan nhà nước.

Về phía các cơ quan chức năng, cần tích cực phố biến tiêu chí về công nhận xuất xứ hàng hóa, kiểm soát chặt chẽ hoạt động nhập khẩu qua biên giới với các mặt hàng bán thành phẩm, trường hợp tạm nhập tái xuất…

Ông Robert Thommen - Đại diện Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Mỹ chia sẻ, các biện pháp chống gian lận thương mại như chống trợ cấp, chống bán phá giá đang được áp dụng ngày càng nhiều tại Mỹ. Trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Trung Quốc, Mỹ càng kiểm soát chặt chẽ hơn nữa các nguy cơ hàng hóa Trung Quốc chuyển tải sang nước thứ 3. Vì thế các DN Việt Nam cần chủ động phòng ngừa rủi ro thông qua thực hiện cơ chế xác định trước, đặc biệt phải am hiểu và tuân thủ tốt các tiêu chuẩn về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa nhằm duy trì tốt quan hệ thương mại với thị trường Mỹ trong dài hạn.

Về phía ngành hải quan cũng cam kết tiếp tục tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động thương mại, hướng dẫn thủ tục, giải quyết nhanh chóng các vướng mắc khó khăn của cộng đồng DN; phối hợp chặt chẽ với VCCI, AmCham và các hiệp hội để có các hoạt động thiết thực, hiệu quả hỗ trợ cho cộng đồng DN trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Ngọc Thảo