Xây dựng không gian văn hóa để tôn vinh lịch sử chữ Quốc ngữ

Ngày 5/11/2018, một nhóm các nhà khoa học, văn nghệ sĩ sang Iran đến làm lễ và đặt bia tri ân trên mộ phần giáo sĩ Alexandre de Rhodes, nhân ngày giỗ thứ 358 của Đức cha.

Buổi lễ đã có sự tham dự của chinh quyền thành phố: ông Mazaheri (cộng đồng Hồi giáo tại Isfahan - cộng đồng chủ quản), ông Gestabian (cộng đồng cơ đốc giáo Armenian tại Isfahan, Iran), bà Gukasian (trưởng phòng quan hệ dân chúng nhà thờ VANK) và 20 công dân Việt Nam đến từ ba miền đất nước và một số người Việt định cư ở nước ngoài.

Đoàn làm lễ và đặt bia trên mộ phần cha Alexandre de Rhodes- một trong những người nhà truyền giáo có công lớn nhất trong việc tạo bộ chữ Quốc ngữ

Trong thước phim tư liệu ý nghĩa trên, GS Nguyễn Đăng Hưng, Viện trưởng Viện Vinh danh Chữ Quốc ngữ và Bảo tồn tiếng Việt (ĐH Duy Tân) đã phát biểu mở đầu buổi lễ trong sự xúc động sâu lắng: “Hôm nay, chúng tôi, những người dân từ Việt Nam xa xôi, là nội trợ gia đình, là hướng dẫn viên du lịch, là chuyên gia nhiếp ảnh, là nhà báo, nhà thơ, nhà văn, nhà khảo cổ học, giáo sư đại học, đến từ Nam, Trung, Bắc, có người định cư ở nước ngoài hồi hương. Chúng tôi vượt không gian trên 6.000 km tụ tập về đây, nhân ngày giỗ thứ 358 của ngài. Chúng tôi kính cẩn đặt bia tri ân, với tư cách là người Việt Nam, nói tiếng Việt và sử dụng mỗi ngày Chữ Quốc ngữ. Chúng tôi ghi rõ lòng biết ơn sâu xa của chúng tôi lên bia đá: “Tri ân Cha Alexandre de Rhodes đã đóng góp to lớn trong việc tạo tác Chữ Quốc ngữ - chữ Việt viết theo ký tự Latinh” (We are very grateful to Father Alexandre de Rhodes who contributed greatly to the creation of Chữ Quốc ngữ, Vietnamese script using the Latin alphabet). Ngài đã góp phần cho ra đời một sản phẩm văn hóa tuyệt vời giúp cho người Việt có cơ hội nhanh chóng hòa nhập với thế giới văn minh, giúp các trẻ em Việt Nam có thể nhanh chóng biết đọc và biết viết, thoát ra những rối rắm của cách viết tượng hình vay mượn từ Trung Hoa. Chúng tôi tin tưởng rằng từ nay, tấm bia đá lấy từ Quảng Nam này, nơi ngài lần dầu đặt chân đến học tiếng Việt, sẽ mãi mãi đứng dưới chân ngài, đem đến cho ngài hơi ấm và lòng biết ơn sâu sắc của người Việt chúng tôi!”.

Buổi lễ thắp hương và dâng hoa đã diễn ra sau đó. Sáu phụ nữ trong đoàn trong trang phục áo dài đội nón lá truyền thống, đã nhẹ nhàng kéo về phía sau nấm mộ một tấm lụa lớn, mang đến từ Hội An có in hình trống đồng Đông Sơn, biểu tượng của dân tộc Việt. Hai tấm bia vừa được đặt đã từ từ hiện ra, cùng một lúc cả đoàn đã khoan thai nhẹ nhàng cất tiếng đồng ca bài Tình ca của nhạc sỹ Phạm Duy…

Tại buổi chiếu clip tư liệu, Tổng biên tập báo Tiền Phong, ông Lê Xuân Sơn chia sẻ: "Ngày 28/12 năm ngoái, truyền thông chúng ta đã lẵng quên ngày kỷ niệm chữ Quốc ngữ được công nhận là chữ viết chính thức của dân tộc Việt Nam Quốc ngữ. Tháng 12 năm ngoái, báo Tiền Phong cũng đã đăng loạt bài dài kỳ “Ngược nguồn chữ Việt” của nhà văn Hoàng Minh Tường dựa trên những tư liệu của giáo sư Nguyễn Đăng Hưng. Đó là điều rất đáng tiếc bởi khó có thể nói hết giá trị đóng góp to lớn của chữ Quốc ngữ đối với đất nước Việt Nam. Do đó, buổi làm lễ và đặt bia tri ân trên mộ phần giáo sĩ Alexandre de Rhodes, nhân ngày giỗ thứ 358 của Đức cha do các nhà khoa học, văn nghệ sĩ và sự hỗ trợ của nhà tài trợ thực hiện tại Iran rất đáng trân trọng.

Đoạn clip tư liệu kéo dài 23 phút

Tổng biên tập báo Tiền Phong, ông Lê Xuân Sơn phát biểu tại buổi công chiếu đoạn clip tư liệu

GS Nguyễn Đăng Hưng, Viện trưởng Viện Vinh danh Chữ Quốc ngữ và Bảo Tồn tiếng Việt cho biết: “Trong năm nay, một buổi Hội thảo quốc tế về chữ Quốc ngữ và tiếng Việt sẽ được tổ chức tại ĐH Duy Tân. Cũng trong năm nay, một không gian tri ân và tôn vinh tiếng Việt và chữ Quốc ngữ tại Việt Nam sẽ được xây dựng tại thành phố Hội An. Không gian này sẽ được phát động thiết kế, huy động vốn thực hiện từ các nhà tài trợ, bắt đầu từ năm 2019, năm kỷ niệm 100 năm ngày vua Khải Định xuống chiếu chấm đứt các khóa học và khoa thi chữ Hán, công nhận Chữ Quốc ngữ là chữ viết chính thức của dân tộc Việt Nam".

GS Nguyễn Đăng Hưng, Viện trưởng Viện Vinh danh Chữ Quốc ngữ và Bảo tồn tiếng Việt, ĐH Duy Tân

“Sự ra đời và phổ biến của chữ Quốc ngữ có công sức của nhiều người: Các giáo sỹ Bồ Đào Nha (Francisco De Pina, Gaspar De Amaral, Antonio Barbosa…, các cộng tác viên người Việt, các học giả người Việt: Trương Vĩnh Ký, Huỳnh Tịnh Của, Nguyễn Văn Vĩnh…), vinh danh và tri ân cha Alexandre De Rhodes, không thể bỏ qua sự đóng góp của họ. Không gian này sau khi xây dựng sẽ là một địa điểm thu hút khách du lịch trong và ngoài nước, cũng như tập hợp các sinh hoạt văn hóa liên quan đến Việt học.”, GS Nguyễn Đăng Hưng nhấn mạnh.

Phương Thu