Xây dựng xã nông thôn mới: Không để chậm tiến độ vì thiếu bộ tiêu chí

Lúng túng triển khai

Xã Quế Nham, huyện Tân Yên (Bắc Giang) về đích NTM năm 2016, năm nay, xã được giao về đích xã NTM nâng cao. Đồng chí Nguyễn Xuân Tân, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết, qua rà soát, hầu hết nhà văn hóa, trung tâm văn hóa - thể thao các thôn như: Ngọc Trì, Phú Khê, Núi, Ba Làng… đều nhỏ, xuống cấp, không phù hợp với giai đoạn hiện nay.

Đường nội đồng thôn Khả Lý Hạ, xã Quảng Minh (Việt Yên) mới được cứng hóa.

Mỗi nhà văn hóa và công trình phụ trợ nếu xây dựng lại chi phí hơn 2 tỷ đồng. Bên cạnh đó, xã cũng phải đầu tư sửa sang, nâng cấp một số tuyến đường ngõ xóm. Là xã thuần nông nên thu nhập của người dân chủ yếu trông vào đồng ruộng. Tại một số thôn, sản xuất vẫn phụ thuộc vào thời tiết, dễ bị úng ngập, mất mùa nên việc đối ứng vốn xây dựng các tiêu chí gặp nhiều khó khăn.

“Cái khó bó cái khôn, chúng tôi xác định chỉ xây mới một số công trình nhà văn hóa và trung tâm thể thao ở những thôn có kinh phí đối ứng, còn lại là nâng cấp, chỉnh trang để tiết kiệm cho bà con”, đồng chí Tân nói. Dù được tỉnh, huyện đầu tư xây dựng 1 lò đốt rác trị giá 12 tỷ đồng nhưng Quế Nham vẫn cần nguồn vốn khoảng 19 tỷ đồng để hoàn thành các tiêu chí nâng cao.

Năm nay, xã Quảng Minh (Việt Yên) phấn đấu về đích xã NTM kiểu mẫu. Là địa phương đầu tiên của tỉnh xây dựng NTM kiểu mẫu, trong khi đó tỉnh chưa ban hành bộ tiêu chí mới nên địa phương rất khó xác định các phần việc, cấp độ tiêu chí để thực hiện.

Hiện tại, các phòng, ban của huyện Việt Yên lúng túng vì không có căn cứ để hướng dẫn xã thực hiện các tiêu chí. Theo đánh giá của lãnh đạo xã, nhiều tiêu chí trong dự thảo bộ tiêu chí xã NTM kiểu mẫu do T.Ư đề ra rất khó thực hiện. Ví như: Tiêu chí mô hình nông thôn thông minh; mô hình du lịch cộng đồng; tỷ lệ người dân sử dụng mã định danh điện tử…

Hiện các xã xây dựng NTM của Lục Nam cũng đang gặp những vấn đề tương tự. Đồng chí Vũ Văn Sơn, Trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT Lục Nam cho biết, cả 7 xã của huyện phấn đấu về đích trong năm nay đang gặp khó vì chưa có bộ tiêu chí mới và nguồn vốn T.Ư để căn cứ thực hiện.

Được biết, từ đầu năm đến nay, Lục Nam mới có 22/67 công trình, Việt Yên có 1/8 công trình được khởi công. Các huyện còn lại, cơ bản các công trình đều chưa được khởi công do chưa có hướng dẫn thực hiện xây dựng công trình áp dụng theo cơ chế đặc thù hay đầu tư công, phải chờ hướng dẫn từ cấp trên.

Năm 2022, Bắc Giang phấn đấu có thêm 9 xã NTM, 19 xã NTM nâng cao, 1 xã và 75 thôn kiểu mẫu. Tuy nhiên, tính đến hết tháng 6, toàn tỉnh mới có 4 thôn của Việt Yên đạt NTM kiểu mẫu. Hiện các xã phấn đấu đạt chuẩn năm 2022 đang tiến hành rà soát, đánh giá các tiêu chí, nguy cơ phong trào xây dựng NTM “giậm chân tại chỗ”.

Chủ động vượt khó

Theo Văn phòng Điều phối NTM tỉnh, nguyên nhân là do nguồn vốn T.Ư chưa được phân bổ để thực hiện kế hoạch. Cơ chế chính sách giai đoạn 2021-2025 chưa được T.Ư ban hành.

Mặc dù T.Ư đã ban hành bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025 nhưng trong đó có nhiều tiêu chí giao cho UBND cấp tỉnh tự xây dựng, quá trình này tốn rất nhiều thời gian nên đến nay Bắc Giang vẫn chưa ban hành bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025. Bên cạnh đó, một số bộ, ngành T.Ư chưa có hướng dẫn đánh giá các chỉ tiêu, tiêu chí nên các xã gặp khó khi rà soát, đánh giá hiện trạng.

Năm 2022, toàn tỉnh phấn đấu có thêm 9 xã NTM; 19 xã NTM nâng cao; 1 xã NTM kiểu mẫu; 75 thôn NTM kiểu mẫu.

Nhằm tháo gỡ khó khăn, hiện nhiều địa phương như xã Quế Nham trước mắt đã hỗ trợ mỗi thôn 30% kinh phí để xây dựng các công trình.

Xã Quảng Minh tập trung giữ vững an ninh trật tự, phát triển sản xuất; duy trì và bảo đảm vệ sinh môi trường, giữ gìn, phát huy các tiêu chí liên quan đến văn hóa. Huyện Lục Nam yêu cầu các xã xây dựng hồ sơ, hoàn thiện các tiêu chí NTM không liên quan đến đầu tư vốn xây dựng.

Đồng chí Nguyễn Văn Minh, Phó Chánh Văn phòng Điều phối NTM tỉnh cho biết, hiện nhiều địa phương đã nhận được nguồn vốn từ ngân sách nhà nước. Dù chưa được phân bổ nhưng Chính phủ đã ban hành quyết định giao dự toán ngân sách T.Ư cho Bắc Giang với hơn 824 tỷ đồng để xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025. Do đó, các địa phương cần chuẩn bị sẵn sàng nội dung đầu tư, khi có vốn là khởi công.

Dự án nào đủ điều kiện thì khởi công trước, bảo đảm kịp tiến độ. Về phía tỉnh, phấn đấu trong tháng 7 này sẽ ban hành bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025, ban hành quyết định phân bổ vốn T.Ư. Ngay sau khi ban hành 2 văn bản này, cán bộ Văn phòng Điều phối sẽ xuống làm việc với các huyện, xã để kiểm tra, đánh giá tiến độ, tháo gỡ vướng mắc cho các địa phương. Đồng thời phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư sớm ban hành cơ chế đặc thù xây dựng NTM để tháo gỡ “nút thắt” trong thực hiện thủ tục đầu tư công cho các xã.

Để phong trào xây dựng NTM ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất, cuối tháng 6 vừa qua, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện phong trào thi đua “Bắc Giang chung sức xây dựng NTM” giai đoạn 2021-2025. Mục đích là tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức và huy động mọi tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện thắng lợi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng NTM.

Tổ chức phong trào thi đua, bảo đảm thiết thực, hiệu quả, phấn đấu hoàn thành và hoàn thành vượt mức các mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng NTM của tỉnh giai đoạn 2021-2025, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân trên địa bàn nông thôn.

Với sự quan tâm của tỉnh, huyện, xã, sự chung sức đồng lòng của người dân, hy vọng phong trào xây dựng NTM của Bắc Giang trong năm nay và cả giai đoạn 2021-2025 sẽ đạt kết quả tích cực.

Bài, ảnh: Thế Đại