Xây nền tảng vững chắc cho cờ vua

Nay lên, mai xuống

Hơn một năm trước, Đại Kiện tướng quốc tế Bùi Vinh, HLV đội tuyển quốc gia từng nhận định, nếu không có những bước đi đột phá thì cờ vua Việt Nam sẽ còn trồi sụt ở các giải quốc tế hay Đại hội thể thao quốc tế. Sự trồi sụt ấy đến từ việc có quá ít kỳ thủ đạt các danh hiệu quốc tế như Đại Kiện tướng quốc tế, Kiện tướng quốc tế, thậm chí Kiện tướng FIDE… - những danh hiệu đòi hỏi phải đạt đến trình độ, thành tích nhất định.

Các kỳ thủ thi đấu ở giải đấu thứ hai thuộc hệ thống “Giải cờ vua Kiện tướng quốc tế Hà Nội năm 2022”.

Các chuyên gia trong làng cờ Việt Nam đã nhiều lần lý giải, không phải do kỳ thủ Việt Nam thiếu tố chất để đạt được các danh hiệu trên. Cơ sự lại nằm ở việc đầu tư cho kỳ thủ và sự tự đầu tư từ phía gia đình kỳ thủ.

Nếu nhắc về sự tự đầu tư từ phía gia đình kỳ thủ, chắc trường hợp của Đại Kiện tướng quốc tế Lê Quang Liêm thuộc dạng hiếm. Gia đình anh đã đầu tư không ít tiền bạc, công sức bên cạnh việc phối hợp với ngành Thể thao từ trung ương đến thành phố Hồ Chí Minh đưa Lê Quang Liêm đi thi đấu quốc tế, tập huấn với chuyên gia ngoại. Cũng nhờ vậy, Lê Quang Liêm mới phát triển tối đa sức cờ và giờ đây hoàn toàn có thể sống bằng nghiệp cờ vua, đồng thời là kỳ thủ trụ cột của đội tuyển cờ vua Việt Nam. Đáng tiếc, trong làng cờ vua Việt Nam, quá ít trường hợp được gia đình “tiếp sức” tối đa như Lê Quang Liêm.

Thế nên, từ nhiều năm nay, các kỳ thủ Việt Nam thường phải trông vào sự đầu tư từ đơn vị chủ quản và Tổng cục TDTT để thi đấu quốc tế, tăng hệ số elo, giành chuẩn các danh hiệu quốc tế. Và rõ ràng, nguồn ngân sách không bao giờ có thể đáp ứng hết yêu cầu tập huấn, thi đấu quốc tế để tạo nên lực lượng kỳ thủ đông đảo, có trình độ như Lê Quang Liêm. Như đến tháng 8-2022, Việt Nam mới chỉ có 13 Đại Kiện tướng quốc tế nam, trong đó có người được phong danh hiệu này khi đã ngoài 30 tuổi. Trong khi đó, ở nhiều nước, kỳ thủ mới 16-18 tuổi đã hoàn thành mục tiêu được phong danh hiệu Đại Kiện tướng quốc tế từ Liên đoàn Cờ vua thế giới.

Còn người làng cờ cũng khẳng định, muốn duy trì thành tích ổn định ở những sân chơi lớn như Giải vô địch đồng đội cờ vua thế giới (Olympiad), cờ vua Việt Nam phải có 4 kỳ thủ trình độ như Lê Quang Liêm. Còn nếu không thì cũng sẽ vào cảnh thất thường.

Từng tổ chức nhiều giải đấu trong nước, được phong các danh hiệu từ Kiện tướng quốc tế đến Đại Kiện tướng quốc tế từ nguồn kinh phí của Tổng cục TDTT cũng như ngành Thể thao Hà Nội nên ông Bùi Vinh cũng hiểu cái khó của các kỳ thủ Việt Nam. Theo đó, việc đưa hàng loạt kỳ thủ ra nước ngoài thi đấu để tăng hệ số elo hay giành chuẩn các danh hiệu quốc tế cực kỳ tốn kém, chỉ phù hợp với một số gia đình. Còn trong nước, cho đến năm 2021, mỗi năm chỉ có 1-2 giải cờ quốc tế được tổ chức.

Thế nên trước mắt, luôn cần có những sân chơi ngay trong nước để giúp các kỳ thủ, nhất là kỳ thủ trẻ, tăng hệ số elo hay giành chuẩn các danh hiệu quốc tế. Đây cũng là cách góp phần tạo nên nền tảng cho làng cờ vua Việt Nam cũng như Hà Nội. Từ đó, ông Bùi Vinh tham mưu với Liên đoàn Cờ Việt Nam phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức hàng loạt giải cờ vua quốc tế ngay tại Hà Nội trong hơn 2 tháng qua. Đó là điều trước nay chưa từng thực hiện trong làng cờ vua Hà Nội cũng như Việt Nam.

Hy vọng là chuyện đầu tư của nhiều người

Con đường tổ chức những giải đấu đầu tiên chưa bao giờ dễ dàng. Đương nhiên, đó là vấn đề kinh phí. Nhưng rồi vấn đề cũng được giải quyết với sự linh hoạt của nhà tổ chức bên cạnh sự hỗ trợ của doanh nghiệp. Như ở “Giải cờ vua Đại Kiện tướng quốc tế và Kiện tướng quốc tế Hà Nội – 2022” hồi tháng 5 vừa qua, Ban tổ chức mời luôn các kỳ thủ Philippines, Singapore vừa tranh tài ở SEA Games 31 tham dự giải, qua đó cũng tiết kiệm được một phần chi phí di chuyển. Hay tại hai giải đấu thuộc hệ thống “Giải cờ vua Kiện tướng quốc tế Hà Nội năm 2022” mới kết thúc hồi đầu tháng 8 này, trong số kỳ thủ quốc tế bắt buộc có mặt để đủ điều kiện tổ chức giải cũng có cả kỳ thủ đang làm việc tại Hà Nội.

Vấn đề lại nằm ở cái vòng luẩn quẩn là rất nhiều kỳ thủ Việt Nam muốn đăng ký dự giải, nhưng hệ số elo cao nhất từng đạt được lại không đáp ứng yêu cầu. Mà muốn đáp ứng yêu cầu lại phải thi đấu liên tục ở các giải đấu được Liên đoàn Cờ vua thế giới công nhận nhằm tích lũy hệ số elo.

Cũng vì thế, như đại diện Liên đoàn Cờ Việt Nam từng nhìn nhận, khối lượng công việc sẽ rất nặng nề, trong đó phải tổ chức thật nhiều giải đấu, giúp VĐV tích lũy hệ số elo bên cạnh lấy chuẩn để phong các danh hiệu quốc tế, trước mắt tập trung lấy chuẩn Kiện tướng quốc tế.

Cách làm, hướng đi này có vẻ phù hợp thực tế. Như sau hai giải đấu của hệ thống “Giải cờ vua Kiện tướng quốc tế Hà Nội năm 2022” vừa qua , có 1 kỳ thủ Việt Nam giành được chuẩn Kiện tướng quốc tế là Đào Minh Nhật; 3 kỳ thủ Việt Nam khác được phong trực tiếp danh hiệu Kiện tướng FIDE là Trần Ngọc Lân, Trần Mạnh Tiến, Trần Đăng Minh Quang.

Ngoài ra, nhiều kỳ thủ Việt Nam tăng hệ số elo quốc tế trong đó, kỳ thủ Nguyễn Vương Tùng Lâm được tăng hệ số elo quốc tế nhiều nhất với 198 điểm; tiếp theo là kỳ thủ Trần Đăng Minh Đức: 189 điểm; Trần Đăng Minh Quang: 145 điểm; Bành Gia Huy: 107 điểm; Hoàng Minh Hiếu 106 điểm…

Ít hôm trước, Đại Kiện tướng quốc tế Bùi Vinh đã nhắc tới dự án tổ chức liên tiếp 3 giải đấu trong hệ thống “Giải cờ vua Kiện tướng quốc tế Hà Nội” vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau cũng như hàng loạt giải đấu quốc tế khác nhưng cũng nhấn mạnh rằng sẽ cần nhiều người khác cùng góp phần tạo ra thêm sân chơi, để cờ vua Việt Nam càng có nhiều kỳ thủ đạt hệ số elo cao, được phong danh hiệu quốc tế càng tốt.

Cũng từ đó, các kỳ thủ có đủ điều kiện để được dự những giải đấu quốc tế ở đẳng cấp cao, có yêu cầu về hệ số elo, danh hiệu với VĐV đăng ký tham dự. Đồng thời, giúp nâng vị thế làng cờ vua Việt Nam trên bản đồ làng cờ thế giới khi danh hiệu, hệ số elo của kỳ thủ mỗi quốc gia luôn được đánh giá rất cao.

Minh Hà