Xe xoài và tô phở
'Nhìn vậy thôi chớ có bán hết chỗ này, tiền lãi cũng chỉ ngang mấy cô, mấy cậu ăn tô phở à. Ai thương thì mua giùm tui, đừng lựa mạnh tay, giập trái, tui hổng bán được!'.
Người phụ nữ lớn tuổi còng lưng điều khiển chiếc xe đẩy chất đầy xoài trên đường vào chợ Hòa Bình (quận 5, TP Hồ Chí Minh) vừa lau mồ hôi, vừa nói với khách mua trái cây. Chiếc xe đẩy của bà chở được khoảng 50kg. Xoài bà bán là loại xoài keo được trồng ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ, quả to tròn, căng mọng. Hàng rất đẹp và ngon nhưng giá vô cùng rẻ, chỉ 8.000 đồng/kg. Bình thường, loại quả này đến tay người tiêu dùng ở mức giá 30.000-35.000 đồng/kg. Thời điểm này, xoài là loại trái cây bị rớt giá thê thảm. Giá gốc thu mua tại vườn chỉ khoảng 2.500 đồng/kg. Với mức giá ấy, người nông dân lỗ nặng. Vậy nhưng, dù đã “bán như cho” mà sản phẩm vẫn phải chất đống...
Xoài bao trái có màu sắc tươi đẹp, bán được giá cao/Ảnh minh họa.
Chuyện được mùa rớt giá với hàng nông sản không là chuyện lạ. Năm nào cũng phải kêu gọi “giải cứu”, hết chuối, dưa hấu, thanh long... đến vải, nhãn, xoài... Nguyên nhân muôn thuở vẫn là mất cân đối cung-cầu. Sản xuất ứng dụng khoa học-công nghệ, giống mới năng suất cao, thời gian thu hoạch ngắn, phát triển canh tác ồ ạt, không theo quy hoạch, trong lúc nhu cầu thị trường thì hạn chế, xuất khẩu gặp khó khăn nên rớt giá, ế hàng là khó tránh. Giải quyết vấn đề này là bài toán nan giải của ngành nông nghiệp, liên quan đến chiến lược quy hoạch, quản lý, xây dựng, phát triển chuỗi dịch vụ cung ứng, tiêu thụ... Chúng ta đã bàn nhiều nhưng giải pháp căn cơ vẫn còn ở phía trước.
Người tiêu dùng là phân khúc quan trọng nhất của chuỗi cung ứng hàng hóa. Khi nguồn cung khủng hoảng thừa, người ta cần kích cầu bằng thái độ hơn là thỏa mãn nhu cầu cá nhân. Ở đây, của rẻ là do nguồn cung nhiều, chứ không phải “của rẻ là của ôi” để mà coi rẻ sản phẩm, dẫn đến coi rẻ cả quy trình, nguồn lực tạo ra sản phẩm ấy.
So sánh cái xe đẩy, một phương tiện phổ biến của người buôn gánh bán bưng ở Nam Bộ chở đầy xoài và tô phở ăn sáng để thấy, chỉ cần thái độ đúng mực, chúng ta sẽ góp phần nhỏ gỡ khó cho nhà nông, lan tỏa nét đẹp nhân ái.
Ai cũng muốn làm sao để nông sản thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn: Được mùa-rớt giá-giải cứu... nhưng đó là câu chuyện vĩ mô. Ở phần mình, hãy mua thêm cho người nông dân dăm ba trái cây. Như vậy là bạn đã coi trọng và kích cầu nông sản Việt Nam.
