Xét xử vụ án tại Cty Xổ số Đồng Nai: Trả hồ sơ để yêu cầu làm rõ nhiều tình tiết

Tăng quỹ lương?

VKSND TC cáo buộc bị cáo Nguyễn Văn Minh, SN 1956, nguyên TGĐ kiêm Chủ tịch HĐTV Cty Xổ số Đồng Nai và Nguyễn Thị Thùy Oanh, SN 1958, nguyên Kế toán trưởng Cty Xổ số Đồng Nai tội "Tham ô tài sản".

Bị cáo Đào Ngọc Hoàng, SN 1953, nguyên Trưởng phòng Chính sách lao động, Sở LĐ- TB&XH; Khương Thái Học, SN 1966, nguyên Phó trưởng Phòng Chính sách lao động, Sở LĐ- TB&XH; Cao Thị Cúc, SN 1957, nguyên Phó trưởng Phòng Nghiệp vụ 2, Chi cục Tài chính doanh nghiệp, Sở Tài chính, tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Bị cáo Lâm Duy Tín, SN 1955, nguyên PGĐ Sở LĐ- TB&XH; Trần Thị Dung, SN 1961, nguyên Chủ tịch HĐTV Cty Xổ số Đồng Nai, tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo đó, các cơ quan tố tụng kết luận, các bị cáo liên quan đã thực hiện hành vi phạm pháp, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước gần 79 tỷ đồng. Cụ thể, dù biết Cty Xổ số Đồng Nai không đủ điều kiện tăng quỹ lương theo quy định nhưng với mục đích muốn tăng quỹ lương của Cty để hưởng lợi trái phép, bị cáo Minh đã chỉ đạo bị cáo Oanh thực hiện sai các quy định pháp luật. Trong 5 năm (2008-2012), các bị cáo đã gây thất thoát gần 79 tỷ đồng ngân sách Nhà nước. Trong đó, bị cáo Minh đã chiếm đoạt số tiền gần 4,2 tỷ đồng; Oanh chiếm đoạt hơn 3,7 tỷ đồng.

Số tiền thất thoát còn lại hơn 70 tỷ đồng được bị cáo Minh chỉ đạo chi cho 72 người lao động của Cty. Hoàng, Học và Cúc mặc dù biết phía Cty Xổ số Đồng Nai không đủ điều kiện áp dụng hệ số tăng thêm mức lương tối thiểu nhưng vẫn ký biên bản chấp thuận cho Cty được áp dụng hệ số điều chỉnh tăng thêm mức lương. Bị cáo Tín giữ vị trí PGĐ Sở LĐ-TB&XH tỉnh phụ trách lĩnh vực lao động, tiền lương và bị cáo Dung là Chủ tịch HĐTV Cty Xổ số Đồng Nai từ năm 2008-2013 nhưng do thiếu trách nhiệm trong công tác để cho các bị cáo khác sai phạm, gây thất thoát ngân sách Nhà nước.

Trả lời tòa, bị cáo Nguyễn Văn Minh, Nguyễn Thị Thùy Oanh, Đào Ngọc Hoàng, Khương Thái Học, Cao Thị Cúc, Lâm Duy Tín, Trần Thị Dung đều không thừa nhận tội danh và cho rằng, các cơ quan tố tụng luận tội các bị cáo là chưa đúng với thực tế sự việc.

Trả lời tòa, Oanh, Minh khai, quà lễ Tết cho các bị cáo trong vụ án là thực hiện quy chế của Cty đối với các tổ chức cá nhân có công lao đóng góp cho quá trình hoạt động của Cty. Theo bị cáo Minh, việc lập hai quỹ lương và dự thảo tiền lương đều được báo cáo đến UBND tỉnh Đồng Nai là chủ sở hữu của Cty. Trước đó, Cty gửi dự thảo đến các phòng ban và người lao động để lấy ý kiến rồi gửi Sở LĐ-TB&XH để được xét duyệt. Như vậy là công khai, minh bạch không hề có dấu hiệu gian dối, chiếm đoạt tiền của Nhà nước; tất cả chỉ vì chăm lo đời sống cho người lao động ổn định và phù hợp với công sức họ bỏ ra vì đã phải làm thêm giờ, thêm ngày thứ 7, chủ nhật, ngày lễ.

Các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm. Ảnh: C.Phương

Không phạm tội "Tham ô tài sản"?

Bào chữa cho bị cáo Minh, luật sư Nguyễn Trung Tiệp, Cty Luật Dragon, Đoàn Luật sư TP Hà Nội phân tích, bị cáo Minh bị truy tố tội “Tham ô tài sản”, khoản 4 Điều 353 BLHS năm 2015 là không đúng tội danh. Bị cáo không chỉ đạo Sơn, Oanh nâng hệ số điều chỉnh tăng thêm mức lương tối thiểu; đưa thêm số lao động định biên vượt quá số lượng quy định. Một trong những nhiệm vụ của Phòng Hành chính – tổ chức là tổng hợp xây dựng định biên lao động hàng năm của Cty, chủ trì xây dựng phương án thang bảng lương Cty, đề xuất TGĐ tiền thưởng cho cán bộ, CNV các dịp lễ Tết và các khoản phúc lợi, BHXH, BHYT... Phòng Hành chính – tổ chức phải có trách nhiệm nghiên cứu các quy định của pháp luật để tiến hành xây dựng định biên lao động, thang bảng lương cho đúng và phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của các số liệu đó.

Như lời luật sư, từ năm 2008- 2012, Cty Xổ số Đồng Nai đều tiến hành xây dựng định biên lao động, xác định kế hoạch sản xuất kinh doanh, xây dựng đơn giá tiền lương, quỹ lương kế hoạch, đăng ký kế hoạch tiền lương với Sở LĐ- TB&XH tỉnh Đồng Nai theo đúng quy định. Thông báo về việc đăng ký đơn giá tiền lương hàng năm của Sở LĐ- TB&XH tỉnh Đồng Nai chính là cơ sở pháp lý để Cty Xổ số Đồng Nai thực hiện chi trả lương cho người lao động. Như vậy, bị cáo Minh không có bất cứ hành vi gian dối, không lập khống, sửa chữa các con số trong đơn giá tiền lương.

Hệ số điều chỉnh tăng thêm, số lao động định biên trong đơn giá được Phòng Hành chính - tổ chức tính toán, tham khảo ý kiến của Sở LĐ- TB&XH và chính bị cáo Học cũng đã tính toán các số liệu, thống nhất báo cáo Hoàng ký thông qua. Cty Xổ số Đồng Nai xây dựng lợi nhuận kế hoạch thấp hơn lợi nhuận thực hiện của năm trước liền kề là do UBND tỉnh Đồng Nai giao kế hoạch thấp. Cty không thể dự báo trước được kết quả sản xuất kinh doanh của năm kế hoạch do địa bàn hoạt động kinh doanh bị khống chế; số lượng vé số phát hành bị khống chế; mệnh giá vé số do Nhà nước quy định trong khi sản phẩm chỉ có một loại hình xổ số truyền thống, chỉ được phát hành vé số 1 ngày trong tuần (thứ tư hàng tuần)... Vì vậy, Cty không thể dự báo và xây dựng lợi nhuận năm kế hoạch cao hơn lợi nhuận của năm trước.

Thực tế, lợi nhuận thực hiện của năm sau luôn cao hơn lợi nhuận thực hiện của năm trước. Hội đồng thẩm định đơn giá tiền lương đã vận dụng chính sách của Nhà nước, thống nhất cho Cty được áp dụng hệ số điều chỉnh tăng thêm mức lương tối thiểu để động viên tinh thần của cán bộ và người lao động trong Cty và cân đối chung với các DN tỉnh. Ngoài ra, do hàng năm Nhà nước đều tăng 15% mức lương tối thiểu nên điều kiện tốc độ tăng tiền lương năm kế hoạch thấp hơn tốc độ tăng năng suất lao động năm trước là khó thực hiện. Nếu không cho Cty được áp dụng hệ số điều chỉnh tăng thêm thì tiền lương của người lao động rất thấp, chỉ khoảng 1,5 đến 2 triệu đồng/người/tháng, gây khó khăn cho đời sống người lao động.

Sau 3 ngày làm việc, HĐXX sơ thẩm đã tuyên trả hồ sơ điều tra vụ án để yêu cầu làm rõ tội danh của các bị cáo: Hoàng, Học và Cúc; xác định lại số tiền thiệt hại và làm việc lại với UBND tỉnh về việc bồi thường thiệt hại, trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với các cá nhân thuộc Cty Xổ số Đồng Nai và đối với từng trường hợp cụ thể (người đang công tác, người nghỉ hưu, người chuyển đi nơi khác).

Với quyết định này, luật sư Nguyễn Minh Long, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, cho rằng, việc trả hồ sơ điều tra bổ sung là phù hợp với diễn biến phiên tòa. Tuy nhiên, những tình tiết mà HĐXX đề nghị VKSND TC làm rõ chưa đầy đủ, đặc biệt là những tình tiết liên quan đến việc định tội danh của bị cáo Minh, Oanh, trách nhiệm của chủ sở hữu trong vụ án; không đủ yếu tố để truy tố bị cáo Minh về tội "Tham ô tài sản". Hơn 78 tỷ như quy kết của VKSND TC cũng không đúng. Trước đó, kết luận thanh tra của UBND tỉnh Đồng Nai năm 2015 kết luận, thiệt hại thực tế chỉ 41 tỷ đồng.

Hoa Đỗ - Công Phương