Xin gia hạn tiến độ thu phí tự động: Quan trọng là...

Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa có báo cáo gửi Thủ tướng về triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC) tại các trạm thu phí.

Theo nội dung báo cáo được báo Tuổi trẻ trích dẫn, hệ thống ETC tại các trạm thu phí BOT do Bộ này quản lý là cơ quan nhà nước có thẩm quyền được chia làm 2 giai đoạn.

Dự án ETC giai đoạn 1 có tổng số 44 trạm, bao gồm 26 trạm trên quốc lộ 1, đường HCM qua Tây Nguyên và 18 trạm trên các tuyến cao tốc và các quốc lộ khác được bổ sung vào dự án.

Đến nay đã lắp đặt vận hành 25 trong số 26 trạm trên quốc lộ 1, đường HCM qua Tây Nguyên và 13 trạm trên các tuyến quốc lộ khác. Riêng 5 tuyến đường cao tốc do Tổng công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý chỉ có 1 tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đang lắp đặt thiết bị ETC tại 15 làn thu phí, dự kiến vận hành trong năm 2019.

Riêng 4 tuyến còn lại chưa thể triển khai, do vướng mắc về nguồn vốn đầu tư hệ thống ETC khi hiệp định vay vốn các dự án đã hết thời hạn. Do vậy, 4 tuyến cao tốc này không thể hoàn thành ETC trong năm 2019 theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Bộ GTVT xin gia hạn tiến độ thu phí tự động ở 37 tuyến cao tốc, trạm thu phí

Với dự án ETC giai đoạn 1 ngoài vướng mắc về vốn đầu tư tại 4 tuyến đường cao tốc của VEC, Bộ GTVT cho biết còn có một số vướng mắc, do vậy nhà đầu tư dự án ETC giai đoạn 1 là Công ty TNHH thu phí tự động VETC đề xuất dừng triển khai dự án để chuyển giao cho nhà đầu tư khác hoặc Nhà nước nhận lại dự án.

Tuy nhiên, Bộ GTVT không đồng thuận mà sẽ tiếp tục phối hợp với VETC từng bước tháo gỡ khó khăn.

Dự án ETC giai đoạn 2: thực hiện ở 33 trạm thu phí gồm: 10 trạm trên quốc lộ 1 và đường HCM đoạn qua Tây Nguyên và 23 trạm trạm trên các tuyến cao tốc, các quốc lộ khác.

Qua đấu thầu đã chọn được liên danh Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel), Công ty cổ phần Vietinf, Công ty CP Thương mại dịch vụ viễn thông Việt Vương, Công ty CP Công nghệ Tiên Phong là nhà đầu tư thực hiện dự án từ tháng 5/2019.

Hiện nay, nhà đầu tư chưa hoàn thiện thành lập doanh nghiệp dự án theo quy định. Do vậy, dự án ETC giai đoạn 2 có nguy cơ không hoàn thành đúng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Theo Bộ GTVT, ngày 15/7/2019 Thủ tướng có công điện yêu cầu "dừng hoạt động thu phí đối với các dự án có trạm thu phí không chuyển sang ETC..". Tuy nhiên, việc chậm thành lập doanh nghiệp dự án không phải lỗi của nhà đầu tư BOT, nên Bộ GTVT không đủ cơ sở dừng thu phí các trạm thuộc giai đoạn 2 không kịp triển khai ETC trước ngày 31/12/2019 như chỉ đạo của Thủ tướng trong công điện.

Ngoài ra còn có 19 trạm thu phí trên quốc lộ và 2 tuyến cao tốc do 14 địa phương quản lý đến nay mới có 6 địa phương tham giao vào dự án ETC do Bộ GTVT thực hiện. Còn 8 địa phương đang nghiên cứu để triển khai thực hiện...

Qua nội dung báo cáo, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng gia hạn thực hiện ETC tại các trạm thu phí giai đoạn 2 và các trạm thu phí tại giai đoạn 1 thuộc các tuyến cao tốc do VEC quản lý sang năm 2020 do chậm tiến độ bởi các nguyên nhân khách quan.

Đồng thời kiến nghị Thủ tướng sớm chấp nhận đề xuất của Bộ Quốc phòng về việc cho phép Viettel được thành lập doanh nghiệp dự án, làm cơ sở triển khai dự án ETC giai đoạn 2.

Trao đổi với Đất Việt, trước tiến dộ triển khai thu phí không dừng tại các dự án, các chuyên gia cũng tin rằng dự án thu phí tự động không dừng sẽ không hoàn thành đúng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Theo PGS.TS Nguyễn Đình Thám, nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Công nghệ và Quản lý xây dựng, Khoa Xây dựng Dân dụng và Công nghiệp (Đại học Xây dựng Hà Nội), nguyên nhân của sự chậm trễ trên chính là do mâu thuẫn giữa quyền lợi cá nhân và quản lý nhà nước

Ông cho biết, người cầm trịch ở đây là Bộ GTVT. Nhà nước đã quyết và giao quyền cho Bộ GTVT, Bộ chỉ đạo cấp dưới thực hiện, nếu không thì phải có biện pháp bắt buộc phải thực hiện.

Chuyên gia giao thông Nguyễn Xuân Thủy đặt ra câu hỏi: ai phải chịu trách nhiệm khi dự án không thành công?

"Nếu có một chế tài rõ ràng: không thực hiện được dự án thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm, bị xử lý như mất chức thì tôi tin rằng tất cả sẽ thực hiện răm rắp. Nhưng thực tế có làm được như vậy không, hay chỉ giơ cao đánh khẽ và có cái gì không lành mạnh trong đó?", TS Nguyễn Xuân Thủy nói.

Tương tự, TS Bùi Đức Thụ, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, nguyên Phó Ban Công tác đại biểu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cũng cho rằng, các bộ ngành, trực tiếp là Bộ GTVT phải làm rõ vì sao một chủ trương đúng đắn như vậy lại triển khai chậm chạp. Phải tìm ra nguyên nhân khách quan, chủ quan và phải có người chịu trách nhiệm.

Minh Thái