'Xóa sổ' xăng A95: Thiếu đủ thứ nên chưa khả thi

Việc xóa bỏ xăng RON95, thay thế bằng xăng E5 RON95 cần có lộ trình, đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng. Ảnh: ST.

Chênh lệch giá thiếu hấp dẫn

Thời gian qua, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) là đơn vị khá quyết liệt trong chỉ đạo triển khai kinh doanh xăng E5 RON92. Phó Tổng giám đốc Petrolimex Trần Ngọc Năm cho hay: Hiện số lượng cửa hàng xăng dầu (CHXD) của Tập đoàn bán xăng E5 RON92 chiếm tỷ lệ khoảng 82% và số vòi bơm xăng E5 RON92 chiếm khoảng gần 50% trên tổng số vòi bơm xăng. Tập đoàn đã xây dựng chính sách khuyến khích bán lẻ xăng E5 RON92 tại các CHXD, định hướng giao kế hoạch năm 2018 trong toàn Tập đoàn phấn đấu tiêu thụ xăng E5 RON92 chiếm tỷ trọng cao hơn xăng RON95.

Tuy vậy, theo ông Năm, tỷ trọng bán xăng E5 RON92 hiện chưa đạt mức kỳ vọng, xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Đó là, người tiêu dùng chưa thực sự tin tưởng khi sử dụng xăng E5 RON92 bởi dư luận trong xã hội còn có nhiều ý kiến trái chiều; độ chênh giá giữa xăng sinh học E5 RON92 và xăng RON95 chưa đủ lớn để hấp dẫn người dùng; việc triển khai của nhiều thương nhân đầu mối chưa thực sự quyết liệt... Bên cạnh đó, ông Năm cũng nhấn mạnh: Giá sắn trong nước đang tăng cao làm tăng giá thành nguyên liệu đầu vào để sản xuất cồn E100 khiến cho mức giá bán E100 gần đây tăng lên, do đó chi phí phối trộn xăng E5 RON92 cũng bị tăng lên, gây khó khăn cho DN...

Đồng tình với quan điểm của ông Năm, Tổng giám đốc Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) Cao Hoài Dương đề xuất, khoảng cách chênh lệch về giá giữa xăng E5 RON92 và xăng RON95 là 1.800 - 2.000 đồng sẽ tạo được sự hấp dẫn đối với xăng E5 RON92 nhiều hơn nữa.

Liên quan tới vấn đề tiêu thụ xăng E5 RON92, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên dầu khí TP. HCM (Saigon Petro) Trần Minh Hà nêu quan điểm: Nếu không cải thiện về chính sách, sản lượng xăng sinh học bán ra sẽ không được như kỳ vọng. Ông Hà đề xuất, để thực sự tạo sự hấp dẫn, nhất là với đối tượng lái xe taxi, cần tăng chênh lệch về giá giữa xăng E5 RON92 và RON95 từ 1.800 đồng trở lên. Đáng chú ý, ông Hà đặt ra vấn đề nên sớm triển khai bán xăng sinh học E5 RON95 và chỉ kinh doanh 2 loại xăng sinh học E5 RON92 và E5 RON95 trên toàn quốc.

Chưa thể “xóa sổ” ngay xăng RON95

Liên quan tới đề xuất “xóa sổ” xăng khoáng RON95, thay bằng xăng sinh học E5 RON95, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Hội Thẩm định giá Việt Nam Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng: Về lâu dài có thể tiến tới sử dụng hoàn toàn xăng sinh học bởi đây là xu hướng thế giới đã triển khai từ khá lâu, có rất nhiều lợi ích.

Tuy nhiên, Việt Nam chưa thể thực hiện được điều này. Thứ nhất là nguồn lực chưa bảo đảm, kể cả về nguồn lực trong sản xuất nguyên liệu ethanol để pha chế xăng sinh học.

Thứ hai là hạ tầng kinh doanh của ngành xăng dầu hiện nay cũng chưa đáp ứng việc chuyển hoàn toàn sang kinh doanh xăng sinh học. Thứ ba là việc kinh doanh đại trà xăng sinh học E5 RON92 trong thời gian vừa qua (từ đầu năm 2018) chưa đạt được sự tin cậy của người tiêu dùng. Đây là điểm rất quan trọng. Một khó khăn nữa là hiện nay chưa có đánh giá kể cả về khoa học lẫn thực tiễn việc đưa xăng sinh học vào sử dụng tác động tích cực và không tích cực thế nào đến các loại động cơ có sử dụng các loại xăng nhiên liệu này.

“Tôi nhấn mạnh là điều này rất cần phải làm để đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng. Và một điểm nữa là các chính sách khuyến khích tiêu dùng rồi chính sách định hướng tiêu dùng để điều chỉnh các hành vi tiêu dùng xăng sinh học chưa thật hấp dẫn đối với thị trường… Các DN đề xuất bỏ xăng RON95 thực ra chưa căn cứ vào các điều kiện để thỏa mãn kinh doanh xăng E5 RON95. Bây giờ kinh doanh xăng E5 RON92 đang gặp những khó khăn nhất định mà lại đưa ngay bán đại trà xăng E5 RON95 thì lại càng khó khăn hơn. Phải có lộ trình để người dân quen dần chứ cứ bắt ép thị trường bằng các biện pháp hành chính cũng không đem lại kết quả như mong muốn”, ông Thỏa nhấn mạnh.

Xung quanh câu chuyện “xóa sổ” xăng khoáng RON95, đẩy mạnh tiêu thụ xăng sinh học, Chủ tịch Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Lưu Quang Thái cho hay: Trước hết cần khẳng định về mặt kỹ thuật xăng E5 RON95 tốt hơn xăng RON95 đang bán trên thị trường đối với động cơ cũng như môi trường. Mọi ý kiến cho là xăng E5 RON95 không phù hợp cho xe đang dùng xăng RON95 đều không đúng.

Vấn đề hiện nay là, toàn quốc chỉ có hai nhà máy của Công ty TNHH Tùng Lâm sản xuất E100 nên chỉ đủ cho việc thay thế toàn bộ xăng RON92 bằng xăng E5 RON92. Nếu sử dụng E5 RON95 và bỏ xăng RON95 ngay thì phải NK E100 hoặc Nhà nước phải hỗ trợ nhà máy Ethanol Bình Phước và Nhà máy Ethanol Dung Quất tái sản xuất E100.

Với giá xăng và giá sắn hiện nay, hai nhà máy này bị lỗ nặng nên không hoạt động. Hai nhà máy của Công ty TNHH Tùng Lâm cũng đang lỗ, nhưng do chi phí sản xuất thấp và bán được phụ phẩm nên còn cầm cự được. Lộ trình thay thế xăng RON95 bằng xăng E5 RON95 phụ thuộc vào việc Nhà nước xử lý các vấn đề trên như thế nào.

Tại phiên họp thường kỳ Chính phủ mới đây, về đề xuất loại bỏ xăng RON95, thay bằng xăng E5 RON95, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho hay: Đề xuất này từ phía DN sẽ được cơ quan quản lý xem xét kỹ và tổng hợp báo cáo Chính phủ. Bởi hiện nay chỉ duy nhất Công ty TNHH Tùng Lâm là cơ sở cung cấp cồn E100- nguyên liệu chính dùng pha trộn xăng sinh học E5 RON92. "Nguồn nguyên liệu có đủ hay không và giá cạnh tranh hay không phải tính toán, cân nhắc kỹ. Chúng ta khuyến khích DN sản xuất mặt hàng này để trước hết là có lợi cho người nông dân trồng sắn. Tuy nhiên, vẫn phải đảm bảo sự cạnh tranh, tính thị trường để không làm tăng giá thành của E5 RON92 và E5 RON95", Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nêu rõ.

Theo Bộ Công Thương: 2 tháng đầu năm, tổng lượng xăng tiêu thụ nội địa đạt khoảng 1.429.905 m3, trong đó xăng E5 RON92 đạt khoảng 593.609 m3, chiếm tỷ trọng khoảng 42%; xăng RON95 đạt khoảng 836.296 m3, chiếm tỷ trọng khoảng 58%. Đặc biệt, một số DN đầu mối có tỷ trọng tiêu thụ E5 khá cao so với tổng lượng xăng tiêu thụ như Công ty Cổ phần Thiên Minh Đức (đạt 70,93%), Tổng công ty Xăng dầu Quân đội (62,37%), Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil, đạt 51,37%), Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex, đạt 47,06%), Công ty TNHH Hải Linh (46,24%)…

Thanh Nguyễn