Xử lý chất thải cách nào tối ưu nhất?

Ông Philippe Richart.

Thưa ông, vì sao nói giải pháp đốt chất thải bằng lò đốt chuyên dụng kể cả tận dụng nhiệt thu được để phát điện cũng chưa phải là giải pháp tối ưu về kinh tế, công nghệ, mà giải pháp tối ưu nhất là đốt trong các lò công nghiệp có sẵn, đang hoạt động ở các nhà máy sản xuất, trong đó lò xi măng là phù hợp nhất vì một số lý do công nghệ đặc thù?

Có một số yếu tố chúng ta cần xem xét khi so sánh phương pháp xử lý chất thải thành năng lượng và đồng xử lý như: Nếu đồng xử lý, không có chất thải thứ cấp, bảo đảm nhiệt độ đốt luôn ở 1.450 - 2.0000C, thời gian lưu cháy dài, quan trắc khí thải liên tục và nhiệt lượng thu hồi hiệu quả cao. Trong khi đó, sử dụng lò đốt hoặc xử lý chất thải thành năng lượng, vẫn còn khoảng 30% chất thải thứ cấp cần được xử lý, không bảo đảm nhiệt độ ổn định, nhiệt độ ở 500 - 1.0000C, thời gian lưu cháy ngắn, bị giới hạn và không liên tục công tác quan trắc khí thải, hiệu quả nhiệt lượng thu hồi thấp…(Xem bảng).

Theo như kết quả so sánh, đồng xử lý được xem là tối ưu hơn so với phương pháp xử lý chất thải thành năng lượng. Do đó, đồng xử lý có vị trí cao hơn trong tháp quản lý chất thải.

Khi xử lý rác thải trong lò nung các nhà máy sản xuất xi măng vẫn có khả năng phát thải khí Dioxin, Furan rất cao. Vậy công nghệ đồng xử lý quản lý, kiểm soát và giải quyết vấn đề này như thế nào?

INSEE được xem là nhà sản xuất xi măng hàng đầu với tất cả các sản phẩm đều được chứng nhận nhãn Xanh. Chất thải sau khi đã qua tiền xử lý được đưa vào lò nung xi măng với các phương pháp kiểm soát chặt chẽ theo quy trình chuẩn bị chất thải an toàn như: Đảm bảo không trộn lẫn chất thải có thành phần hữu cơ với nguyên liệu thô; Chất thải chỉ được nạp vào khi lò nung đã ở chế độ hoạt động ổn định; Điểm nạp chất thải vào lò phải đảm bảo mọi điều kiện về nhiệt độ và thời gian lưu cháy nhằm giúp chất thải được cháy hoàn toàn; Chất thải được tiền xử lý một cách đồng nhất mới được nạp vào lò nung clinker; Kiểm soát lượng oxy dư.

Các phương pháp đã đề cập ở trên giúp kiểm soát Dioxin/Furan (D/F) dưới mức 0,1 ng TEQ/Nm3 (**) theo hướng dẫn thực hành của Sáng kiến xi măng bền vững (nay là Hiệp hội Bê tông và Xi măng toàn cầu), Hướng dẫn giám sát và báo cáo khí thải 2014 đối với ngành xi măng, trong khi quy định của Pháp luật Việt Nam bắt buộc kiểm soát dưới 0,6ng/Nm3 (QCVN41/2011/BTNMT).

Tại INSEE, hiệu suất kiểm soát D/F của chúng tôi trong trường hợp này luôn dưới 0,1 ng TEQ/Nm3 kể từ năm 2005 đến nay. Trong năm 2019, chỉ số này là 0,08 ng TEQ/Nm3, thấp hơn 1,25 lần so với hướng dẫn của ngành xi măng Thế giới cũng như thấp hơn 7,5 lần so với quy định của Việt Nam.

Tại INSEE, vấn đề quan trắc khí thải được thực hiện như thế nào?

Chúng tôi lập kế hoạch và thực hiện giám sát môi trường đối với các khí thải và phát thải hoàn toàn tuân thủ theo các quy định của pháp luật. Chúng tôi thực hiện quan trắc khí thải đối với tất cả các khí thải theo ngành công nghiệp xi măng Thế giới và đầy đủ các khí thải theo yêu cầu pháp lý như bụi, CO, SO2, NOx, HCl, HF, kim loại nặng và D/F. Các giám sát này được thực hiện hàng quý và báo cáo trực tiếp cho Sở TN & MT địa phương.

Bên cạnh đó, chúng tôi đã thực hiện lắp đặt thiết bị quan trắc môi trường liên tục cho 100% các khí thải như bụi, CO, SO2, NOx và các thông số này cũng được chuyển trực tiếp về Sở TN & MT địa phương theo yêu cầu pháp luật. Một số thông số phát thải cụ thể đối với đồng xử lý chất thải trong lò xi măng như HCl, NH3 và VOC cũng được chúng tôi giám sát bằng thiết bị quan trắc môi trường liên tục để kiểm soát nội bộ. 100% các loại khí thải đều tuân thủ theo các yêu cầu pháp luật cũng như hướng dẫn của ngành xi măng thế giới.

INSEE có quan tâm đến vấn đề đồng xử lý chất thải y tế, chất thải rắn sinh hoạt của Việt Nam không?

Với hơn 14 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tiền xử lý và đồng xử lý nhiều loại chất thải khác nhau tại Việt Nam, INSEE tự tin đưa ra giải pháp bền vững cho xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Tuy nhiên, việc thu gom và phân loại chất thải rắn sinh hoạt hiện nay khá phức tạp và nằm ngoài phạm vi của chúng tôi. Chúng tôi đang thảo luận với các bên liên quan xem xét làm thế nào để INSEE có thể cùng đóng góp vào việc giải quyết thách thức lớn về chất thải rắn sinh hoạt ở Việt Nam như hiện nay.

Đối với chất thải y tế, mặc dù các điều kiện trong lò nung xi măng sẽ thích hợp để xử lý nhưng INSEE đã quyết định không xử lý loại chất thải y tế nào trong lò nung xi măng của mình.

Trân trọng cảm ơn ông!

(*) Hướng dẫn giám sát và báo cáo khí thải xuất bản 2005, xem chi tiết hơn tại: www.wbcsdcement.org/emissions.

(**) TEQ là The Toxic Equivalency có nghĩa là Độ độc tương đương quốc tế (Dioxin/Furan).

Thanh Nga (thực hiện)