Xử lý sự cố xẹp bánh xe trên các xe Vespa cổ

Luôn kiểm tra kỹ lốp dự phòng

Lốp dự phòng thường được đặt ở giữa xe, đoạn sau bửng trước và ngay trước chân người lái (một số bạn chế bánh sau đặt đằng sau hoặc vị trí khác). Tùy thuộc vào từng đời xe mà kích cỡ lốp dự phòng sẽ khác nhau, ví dụ như dòng Sprint thì dùng bánh 10 (10 inch), Super và Standard thì dùng bánh 8 (8 inch), do đó bạn nên kiểm tra tình trạng bánh dự phòng này xem có bị xẹp hơi hay không, vỏ lốp có bị nứt vỡ hay rách không, để đảm bảo bánh xe dự phòng luôn tốt để thay thế.

Cấu tạo bánh xe của Vespa cổ rất khác biệt, điều này nằm ở chỗ vành bánh xe là từ hai nửa ghép lại, gắn chặt với nhau qua 4 hoặc 5 đinh ốc (tùy từng dòng xe). Vì thế việc thay ruột hay vá rất nhanh gọn và đơn giản. Bạn lấy bánh dự phòng (bánh chính cũng làm tương tự) ra, sau đó vặn hết 4 (5) con ốc giữ vành bánh, tiến hành tách đôi vành xe và lôi ruột (săm xe) ra rồi vá lại (hoặc bỏ đi thay săm mới), sau đó đưa ruột xe vào vành, gắn 2 nửa vành lại và bắt chặt các con ốc lại là được. Nhớ rằng, bánh xe Vespa cổ không dùng móc lốp hay bất cứ thứ gì để cạy lốp như các loại xe phổ thông hiện nay nhé (việc này đòi hỏi phải biết cách làm). Do đó, việc thay ruột hay vỏ lốp đối với bánh xe Vespa là vô cùng đơn giản.

Xịt bánh trước

Dụng cụ cần có cho việc thay bánh xe bao gồm 1 ống tuýp 13mm hoặc chữ T có đầu 13mm càng tốt, nếu dùng ống tuýp thì cần có thêm tay vặn (có thể dùng tuốc-nơ-vít).

Dựng chân chống của xe lên chỗ bằng phẳng, có một lợi thế khi bị xịt bánh trước là lúc dựng xe thì bánh trước đã được nâng lên khỏi mặt đất và có thể quay tròn được. Dùng tuýp 13 tháo 5 (4) ecu M8 gắn bánh xe vào moay-ơ, tránh tháo nhầm ecu giữ la zăng (giữ 2 vành bánh xe với nhau), sau đó lôi cả bánh trước ra khỏi moay-ơ. Tiếp theo bạn tháo bánh dự phòng ra và lắp vào đúng vị trí đã tháo bánh bị xịt ra sao cho khớp với moay-ơ, vặn chặt lại 5 (4) ecu và thử quay bánh xe xem có bị lắc hay đảo không. Lắp bánh xịt vào trở lại vị trí dự phòng và lại tiếp tục lên đường. Nếu bạn có đầy đủ dụng cụ và biết cách làm thì việc thay bánh xe trên chỉ mất chừng 3 – 5 phút.

Xịt bánh sau

Xịt bánh sau thì hơi phức tạp hơn một chút, do việc bánh sau nằm trọn trong máy được bao bởi 2 cốp xe, hơn nữa khi dựng chân chống thì phần đuôi xe nặng nên bánh sau luôn tiếp xúc với đất để đỡ máy xe. Tùy thuộc vào địa hình xung quanh mà bạn có một số cách xử lý với trường hợp này như sau.

Nếu xung quanh chỗ bạn có gạch, loại gạch để xây nhà hay tương tự đều được. Dùng 2 viên kê thêm vào 2 bên chân chống để cao thêm 5-10cm, tiếp đó dùng một viên gạch để đứng kê vào gầm máy (chỗ dưới hộp số) sao cho bánh xe sau cách mặt đất chừng 5cm là được. Sau đó tiến hành thay bánh xe như các thao tác thay bánh trước. Chú ý trong quá trình thay viên gạch chống máy dễ bị xê dịch làm đổ xe. Một số bạn đã tính trước trường hợp này lên luôn để trong xe một chiếc kích loại nhỏ hoặc ống lon, ống tuýp dài đủ để chống máy lên.

Trường hợp xung quanh bạn không có vật dụng gì để kê máy lên thì có thể làm như sau: dựng chân chống, khóa xăng, nổ máy cho tới lúc nào hết sạch xăng trong bình xăng con (chế hòa khí) thì tiến hành cho xe nằm ngiêng hẳn sang phía bên máy (bên phải). Bạn có thể tháo cốp ra cũng được hoặc không thì dùng tấm ni-lông hoặc vài trải ra tránh làm xước sơn cốp. Khi bạn cho xe nằm ngiêng hết sang bên phải thì tiến hành thay bánh như các thao tác ở trên, sau đó lật đứng xe lên, đạp nhồi mấy phát cho xăng ra hết khỏi buồn đốt và mở lại khóa xăng lại tiếp tục vi vu. Mục đích của việc khóa xăng và cho nổ máy đến lúc hết sạch xăng trong chế nhằm tránh hiện tượng ngộp xăng.

Chú ý đặc biệt

Một số chú ý khi thay bánh xe mà các bạn mới làm hay mắc phải.

+ Tránh tháo nhầm ecu giữ la zăng, điều này có thể có làm ruột bánh xe bay vọt ra ngoài do áp suất lốp lớn, cũng bởi cấu tạo đặc biệt của vành bánh là loại 2 nửa có thể tách rời. Khi siết chặt các ecu này, chú ý siết đều tay theo thứ tự đối diện, nghĩa là siết theo từng cặp ecu đối diện nhau và chỉ siết chặt khi các ecu đã được vặn đều vào bu-lông.

+ Sau khi thay bánh xe xong cần mang ngay bánh dự phòng tới chỗ vá xe gần nhất để tiến hành vá hoặc thay ruột. Cần chú ý trong việc vá hoặc thay săm là tuyệt đối không dùng móc lốp như các dòng xe phổ thông mà phải mở 5 (4) ecu giữ 2 vành rồi tách đôi chúng ra, sau đó lấy ruột ra để vá hoặc thay. Một số tiệm sửa xe đều không biết cách thay này nên có thể dùng móc lốp, vì thế bạn phải thật để ý và hướng dẫn cho thợ làm.

+ Đặc biệt chú ý khi bạn lắp bánh xe vào moay-ơ, quan sát kỹ chiều của bánh xe cũ để lắp bánh mới cho đúng chiều, tránh trường hợp lắp sai chiều dẫn tới hai bánh xe không thẳng hàng.

Bài: Trần Giáp