Xử lý trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra vi phạm

Thêm nhiều hình thức phạt nghiêm khắc

Từ ngày 5-1-2020, các hành vi tự ý chuyển đất trồng lúa sang đất ở; phân lô, bán nền chưa đủ điều kiện; lấn, chiếm đất,… sẽ bị phạt tiền cao nhất lên đến 1 tỷ đồng, theo quy định của Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai. Như vậy, trường hợp lấn, chiếm đất chưa sử dụng tại khu vực nông thôn, tùy vào diện tích đất lấn, chiếm sẽ bị phạt từ 2 triệu đồng đến 30 triệu đồng. Tương tự, với trường hợp đất phi nông nghiệp sẽ bị phạt từ 200 triệu đồng đến 500 triệu đồng. Trường hợp lấn, chiếm đất chưa sử dụng, đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp tại khu vực đô thị thì mức xử phạt sẽ gấp đôi và mức phạt tối đa không quá 500 triệu đồng đối với cá nhân, không quá 1 tỷ đồng đối với tổ chức.

Cũng theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP, trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất dưới hình thức phân lô, bán nền trong dự án đầu tư xây dựng kinh doanh nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê không đủ từ hai điều kiện quy định trở lên, tùy vào diện tích đất đã chuyển nhượng sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 1 tỷ đồng… Đối với hành vi sử dụng đất trồng lúa vào mục đích khác không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định của Luật Đất đai, tùy vào diện tích đất chuyển mục đích trái phép sẽ bị phạt tiền từ 2 triệu đồng đến 250 triệu đồng.

Tương tự, hành vi sử dụng đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất vào mục đích khác không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định của Luật Đất đai, tùy vào diện tích đất chuyển mục đích trái phép sẽ bị phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 250 triệu đồng.

Trường hợp chuyển đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên sang mục đích khác thì mức xử phạt được thực hiện bằng 2 lần mức phạt tương ứng. Theo đó, mức phạt sẽ tăng lên từ 6 triệu đồng đến 500 triệu đồng… Riêng trường hợp đưa chất thải, chất độc hại lên thửa đất của người khác hoặc thửa đất của mình gây cản trở hoặc thiệt hại cho việc sử dụng đất của người khác, tùy vào diện tích đất sẽ bị phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng. Ngoài phạt tiền, đối tượng vi phạm còn phải khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất.

Tại xã An Thượng, Hoài Đức, xuất hiện nhiều nhà xưởng trên đất nông nghiệp và hành lang thoát lũ. Ảnh: G.B

Hà Nội thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt ngăn chặn, xử lý vi phạm đất đai

Theo báo cáo của UBND TP Hà Nội, tổng diện tích đất nông nghiệp tại địa bàn các xã, phường, thị trấn do UBND các quận, huyện, thị xã rà soát gồm hơn 132.000ha, trong đó có 744ha sử dụng vi phạm; tổng diện tích đất công, đất chưa sử dụng tại các xã, phường, thị trấn do UBND các quận, huyện, thị xã rà soát gồm gần 30.000ha, trong đó có 665ha đất sử dụng vi phạm. Tuy nhiên, từ năm 2014 đến 2017, toàn TP mới xử lý, khắc phục vi phạm được 279ha (đạt 37,5%) đất nông nghiệp; xử lý, khắc phục 163ha (đạt 24,6%) đất công, đất chưa sử dụng bị lấn chiếm.

Báo cáo của Sở TN&MT Hà Nội cho thấy, thời gian gần đây, nhiều địa phương đã buông lỏng công tác quản lý, để xảy ra việc sử dụng đất không đúng mục đích, xây công trình trái phép, chuyển nhượng trái quy định đất nông nghiệp… Tuy nhiên, việc xử lý dứt điểm những vi phạm đạt kết quả thấp. Chỉ tính riêng năm 2017 và quý I/2018, toàn TP có khoảng 7.400 trường hợp vi phạm đất được cấp theo NĐ 64/CP, ngày 27-9-1993 đã bị xử lý; hơn 280ha đất nông nghiệp đã được khắc phục, đạt gần 40%. Đối với đất nông nghiệp công ích, đất công, đất chưa sử dụng do UBND cấp xã đang quản lý, sử dụng, có khoảng 4.400 vi phạm đã bị xử lý, hơn 160ha đất đã được khắc phục, đạt gần 25%…

Việc xử lý vi phạm lấn chiếm đất nông nghiệp, đất công trên địa bàn các quận, huyện, thị xã cũng được Thành ủy Hà Nội thực hiện quyết liệt. Ngày 9-9-2019, Ban cán sự đảng UBND TP đã có Báo cáo số 487/BC-BCS về thực trạng, kết quả và giải pháp xử lý vi phạm lấn chiếm đất nông nghiệp, đất công trên địa bàn các quận, huyện, thị xã. Ngay sau đó, ngày 29-11-2019, Thành ủy Hà Nội ban hành Thông báo số 2354-TB/TU truyền đạt kết luận của Thường trực Thành ủy giao Ban cán sự đảng UBND TP Hà Nội chỉ đạo UBND TP, cùng với việc nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến góp ý của Đảng đoàn HĐND TP Hà Nội, tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện quyết liệt, đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp, biện pháp xử lý, khắc phục các vi phạm đất đai.

Thường trực Thành ủy Hà Nội giao Ban cán sự đảng UBND TP siết chặt kỷ luật, kỷ cương, xử lý trách nhiệm đội ngũ cán bộ, công chức được giao nhiệm vụ quản lý đất đai, trật tự xây dựng và trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền địa phương, cơ sở đối với việc phát hiện, xử lý các vi phạm trong lĩnh vực đất đai. Đảng đoàn HĐND TP Hà Nội chỉ đạo tăng cường công tác giám sát việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp khắc phục, xử lý các vi phạm lấn chiếm đất nông nghiệp, đất công trên địa bàn các quận, huyện, thị xã của TP. Sở TN&MT, UBND các quận, huyện, thị xã và các cơ quan, đơn vị liên quan quyết liệt xử lý dứt điểm các vi phạm còn tồn tại, nhất là các vi phạm tồn tại từ trước năm 2014.

Thời gian tới, Sở TN&MT phối hợp với UBND các quận, huyện, thị xã và các Sở, ngành liên quan để đánh giá, phân loại vi phạm, đối chiếu với quy hoạch sử dụng đất và các quy định của pháp luật để đề xuất, báo cáo UBND TP các biện pháp xử lý. Các trường hợp sử dụng đất nông nghiệp nhỏ lẻ, xen kẹt, nhưng chủ sử dụng đã tự chuyển đổi mục đích sử dụng làm nhà ở, nay phù hợp với quy hoạch và không có tranh chấp (đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) thì hướng dẫn các hộ gia đình, cá nhân lập hồ sơ, kê khai đăng ký làm thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng đất và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Gia Bảo