Xung đột Kerch-Azov: Ba quyết định đoạn tuyệt tình anh em
Quốc hội Ukraine đã thông qua đạo luật mở rộng lãnh thổ biển do Kiev kiểm soát và không gia hạn hiệp ước hữu nghị và hợp tác với Nga.
Ukraine ban hành luật về vùng tiếp giáp lãnh hải
Ngày 06/12, Rada Tối cao (Verkhovna Rada), tức Quốc hội Ukraine vừa thông qua điều luật về vùng tiếp giáp lãnh hải, cho phép mở rộng thêm 12 dặm vùng lãnh thổ biển do Kiev kiểm soát.
Vùng tiếp giáp lãnh hải là vùng biển nằm ngoài và tiếp liền với lãnh hải, có chiều rộng tối đa là 12 hải lý. Trong vùng này, quốc gia ven biển có hai quyền là ngăn ngừa và trừng trị đối với hoạt động bất hợp pháp của người và tàu thuyền nước ngoài vi phạm các quy định về hải quan, y tế hay nhập cư.
Theo đó, văn kiện về vùng tiếp giáp lãnh hải của Ukraine nhận được sự ủng hộ của 244 đại biểu, trong khi số phiếu cần thiết để thông qua là 226. Ngay trong lần đọc đầu tiên, Quốc hội Ukraine đã thông qua dự luật được đệ trình lần đầu tiên vào ngày 8 tháng 11.
Tài liệu giải thích rõ rằng, sau khi bán đảo Crimea sáp nhập vào Nga (sau cuộc trưng cầu dân ý ngày 16/3/2014), chính quyền Moscow tiến hành "hoạt động kinh tế bất hợp pháp với sự thu hút hạm đội tàu buôn treo cờ Nga và cờ của các nước thứ ba".
Theo các tác giả, dự luật sẽ tạo cơ sở để giảm đáng kể lưu lượng đi lại của tàu buôn ở Biển Đen, ngăn chặn các trường hợp vi phạm đường biên giới quốc gia, ảnh hưởng một cách tích cực tới tình hình an ninh trong khu vực, cũng như đảm bảo chủ quyền kinh tế của Ukraine.
Ngoài ra, luật này còn cho phép lính biên phòng Ukraine không cần bắn cảnh báo, có thể bắn chết người trong trường hợp xảy ra sự xâm phạm lãnh thổ đất nước hoặc có hành động tấn công nhằm vào các tàu của Ukraine.
Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh rằng, dự luật này không thể được áp dụng cho Biển Azov, bởi vì đây là những vùng nước nội bộ của cả Ukraine và Nga, theo "Hiệp định giữa Liên bang Nga và Ukraine về hợp tác trong việc sử dụng Biển Azov và eo biển Kerch" có hiệu lực từ năm 2004.
Việc Quốc hội Ukraine ban hành luật này diễn ra trong bối cảnh vào ngày 25 tháng 11, ba tàu của Hải quân Ukraine mang tên Berdyansk, Nikopol và Yana Kapa đã vi phạm Điều 19 và 21 của Công ước Liên Hiệp Quốc, vượt qua biên giới biển của Nga một cách bất hợp pháp.
Do các tàu này không tuân theo các yêu cầu chính đáng của chính quyền Nga nên Moscow quyết định sử dụng vũ khí. Cả ba con tàu đều bị bắt giữ cách bờ biển Nga khoảng 20 km. Trong vụ nổ súng, ba binh lính Ukraine bị thương nhẹ nhưng họ đã được chăm sóc y tế đầy đủ, không nguy hiểm cho tính mạng.
Quan hệ Nga-Ukraine sẽ chính thức đoạn tuyệt sau xung đột Kerch-Azov
Sau khi bắt giữ các tàu chiến của Ukraine, Nga đã sử dụng một tàu vận tải chắn ngang luồng đường qua gầm cầu Kerch và điều động tàu chiến, máy bay chiến đấu Su-25 phong tỏa không, hải phận qua eo biển Kerch.
Ukraine chấm dứt Hiệp ước hữu nghị với Nga
Cũng trong phiên họp hôm 06/12, Rada Ukraine đã quyết định không gia hạn Hiệp ước hữu nghị và hợp tác với Liên bang Nga sau ngày 1 tháng 4 năm 2019. Tài liệu liên quan được thông qua tại cuộc họp với 277 phiếu thuận, trong khi số phiếu cần thiết để thông qua là 226.
Hiệp ước hữu nghị, hợp tác và quan hệ đối tác giữa Ukraine và Liên bang Nga được ký kết tại Kiev vào ngày 31 tháng 5 năm 1997, bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 1 tháng 4 năm 1999 trong vòng 10 năm, với việc gia hạn tự động cho từng giai đoạn 10 năm tiếp theo nếu không có sự phản đối từ các bên.
Đây là tài liệu cơ bản về quan hệ Nga-Ukraine, thiết lập quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước, là sợi chỉ đỏ định hướng xuyên suốt lịch sử hợp tác và phát triển giữa hai nước.
Việc chính quyền Kiev quyết định không gia hạn Hiệp ước này đã đánh dấu sự đoạn tuyệt mối quan hệ anh em thân thiết giữa hai nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ, bởi một khi đã không gia hạn thì coi như Hiệp ước đã bị hủy bỏ, nếu sau này một nhà lãnh đạo khác lên nắm quyền muốn nối lại quan hệ đối tác chiến lược với Nga thì hai bên sẽ phải ký hiệp ước khác.
Bên cạnh đó, Ukraine cũng muốn hủy bỏ "Hiệp định giữa Liên bang Nga và Ukraine về hợp tác trong việc sử dụng Biển Azov và eo biển Kerch", được Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Leonid Kuchma ký kết ngày ngày 24/12/2003 có hiệu lực ngày 23/4/2004.
Mặc dù Kiev thực tế đã cắt đứt liên hệ với Nga ngay sau khi Moscow sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine vào lãnh thổ của mình, nhưng trên thực tế, đến khi Hiệp ước hữu nghị, hợp tác và quan hệ đối tác giữa Ukraine và Liên bang Nga chấm dứt hiệu lực thì hai nước mới chính thức đoạn tuyệt tình cảm thân thiết giữa những người anh em trong Liên bang Xô viết trước đây.
