Xưởng phim hoạt hình số một Nhật Bản thích nghi ra sao với thời đại?

Trong suốt 35 năm lịch sử xưởng hoạt hình danh tiếng nhất Nhật Bản, phần lớn tác phẩm kinh điển từ Castle in the Sky (1986) cho tới Howl’s Moving Castle (2004) đều chỉ được phân phối theo hai cách: chiếu tại rạp hoặc phát hành dưới các định dạng vật lý như băng đĩa.

Thậm chí, khi điện ảnh đã tự thay đổi để tiến vào kỷ nguyên số và không thiếu các dịch vụ truyền hình trực tuyến đặt vấn đề mua bản quyền phát sóng các phim tác phẩm hình Ghibli, xưởng phim dường như vẫn chưa sẵn sàng để thay đổi.

Thay đổi tư duy thưởng thức nghệ thuật

“Tôi đã làm phim rất lâu”, Toshio Suziki, đồng sáng lập Ghibli cùng đạo diễn Hayao Miyazaki, phát biểu trên Entertainment Weekly. “Tôi luôn tin các bộ phim cần phải được thưởng thức tại rạp. Tuy nhiên việc Woody Allen làm phim chỉ để chiếu trên nền tảng trực tuyến đã thay đổi cách nhìn của chúng tôi”.

Nhà làm phim người Nhật đã bị thuyết phục khi đọc chia sẻ từ Woody Allen về cách các dịch vụ chiếu phim trực tuyến giúp bộ phim của ông tiếp cận với đông đảo khán giả hơn ra sao. Hai bộ phim Café Society (2016) và Wonder Wheel (2017) của Woody Allen đều được phát hành trước tiên trên dịch vụ xem phim trực tuyến Prime Video của Amazon.

Các phim của Studio Ghibli luôn giữ vị trí top đầu trong danh sách phim hoạt hình có doanh thu cao nhất tại Nhật Bản.

Từ khoảnh khắc của sự thay đổi tư duy ấy, lần đầu tiên phim hoạt hình của Studio Ghibli được phát hành phiên bản kỹ thuật số vào tháng 12/2019. Trong khi Netflix giữ quyền phát sóng phim Ghibli ở thị trường quốc tế, thì HBO Max - dịch vụ chuẩn bị ra mắt từ 27/5, sẽ phân phối chùm tác phẩm tại nước Mỹ.

Theo chia sẻ của Toshio Suzuki, quyết định này là sự thích nghi với thời đại mới, và không gây ảnh hưởng tới phong cách làm phim của họ. Ghibli vẫn là xưởng phim sản xuất những tác phẩm hoạt hình như trước đây.

Truyền hình trực tuyến tạo tiền đề kinh tế giúp Ghibli làm phim

Hayao Miyazaki, linh hồn của Studio Ghibli, hoàn toàn mù mịt về làn sóng truyền hình trực tuyến. Nhưng tác phẩm “to lớn và dị thường” đang được vị đạo diễn ấp ủ cũng cần có kinh phí sản xuất không nhỏ để thực hiện.

Theo Crunchyroll, Toshio Suzuki đã đề cập trong sự kiện quảng bá cho cuốn sách ảnh của Bảo tàng Ghibli vào năm 2019 tại Nhật rằng: “Hayao Miyazaki đang làm một bộ phim mới, và sẽ cần rất nhiều thời gian. Và, dĩ nhiên là cả kinh phí nữa”.

Bộ phim mà Hayao Miyazaki đang sản xuất có tên gọi How Do You Live? với nội dung dựa trên cuốn sách ra mắt năm 1937 của Yoshino Genzaburo. Vị đạo diễn tài danh từng thông báo mình sẽ nghỉ hưu vào năm 2013, nhưng không lâu sau đó tiếp tục quay lại làm việc.

Studio Ghibli luôn kiên trì với phong cách vẽ hoạt hình bằng tay.

“Bạn không thể cứ thế quay lại và làm đúng những việc mình từng làm trong quá khứ, bạn cần phải làm điều gì đó mới mẻ”, Toshio Suzuki nói. “Một trong những ý tưởng đến theo đó, là tại sao không dành thêm thời gian và tiền bạc để làm một bộ phim nữa? Đó cũng là thời điểm mà những xu hướng mới xuất hiện”.

Xu hướng mới ấy chính là truyền hình trực tuyến. Toshio Suzuki cho biết xưởng phim nhận được lời mời từ rất nhiều kênh truyền hình trực tuyến trong suốt ba, bốn năm qua. Các đơn vị đều cho rằng thư viện phim của Ghibli chính là quân át chủ bài trong cuộc cạnh tranh của mình với các hãng khác.

Toshio Suzuki cũng chia sẻ thêm thông tin về dự án mà Hayao Miyazaki đang thực hiện: “Chúng tôi có 60 họa sĩ đang làm việc, nhưng chỉ có thể cho ra đời một phút phim mỗi tháng. Điều này đồng nghĩa với việc sau một năm, ta sẽ có 12 phút thành phẩm. Thực tế, chúng tôi đã phát triển dự án này trong ba năm, nghĩa là mới có 36 phút phim được hoàn thiện. Chúng tôi hy vọng có thể hoàn thiện tác phẩm trong vòng ba năm tới”.

Bộ phim đánh dấu bước tiến mới của Ghibli

Trong khi ngành công nghiệp hoạt hình, đặc biệt là Hollywood, ưa chuộng làm phim bằng công nghệ vi tính hiện đại, những họa sĩ hoạt hình làm việc tại Studio Ghibli vẫn trung thành với những khung hình vẽ tay. Trong khi hậu truyện và làm lại các phim cũ đang là xu hướng của ngành giải trí, Ghibli vẫn tập trung vào những cốt truyện mới.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa Studio Ghibli quay lưng với tiến bộ của thời đại. Bộ phim Pom Poko (1994) của Isao Takahata - người đồng sáng lập thứ ba của xưởng phim - là tác phẩm đầu tiên mà Ghibli sử dụng đồ họa vi tính. Hay My Neighbors the Yamadas (1999) cũng của Takahata là phim đầu tiên được thực hiện hoàn toàn bằng công nghệ kỹ thuật số.

Trong tương lai không xa, Studio Ghibli sẽ có những thay đổi to lớn để thích nghi với sự phát triển của điện ảnh thế giới.

Toshio Suzuki xác nhận Goro Miyazaki - con trai của Hayao Miyazaki và là đạo diễn của Tales From the Earthsea (2006), From Up on Poppy Hill (2011) - đang làm một bộ phim hoạt hình “hoàn toàn bằng công nghệ vi tính”. Nhưng phong cách hoạt hình vẽ tay vẫn sẽ trường tồn cùng sự phát triển của Ghibli

“Điều độc đáo về những bộ phim của Ghibli là không khí hoài niệm”, Toshio Suzuki giải thích. “Khi làm hoạt hình sử dụng đồ họa vi tính, mọi thứ hiện ra quá mới mẻ và mất đi sự ấm áp cũng như không khí hoài cổ mà bộ phim cần có. Tôi nghĩ với lối làm hoạt hình vẽ tay truyền thống, không khí ấy sẽ được bảo lưu. Công nghệ làm phim hoạt hình thực ra kết nối chặt chẽ với những gì mà bộ phim muốn truyền tải”.

Cũng theo lời Toshio Suzuki, tương lai của xưởng phim Ghibli giờ đây phụ thuộc vào How Do You Live? - bộ phim kể về hành trình tâm linh của một cậu bé khi chuyển về sống với người bác sau khi cha cậu qua đời.

“Chúng ta sẽ còn phải chờ rất lâu, nhưng chúng tôi rất mong được thấy phản ứng của khán giả trên toàn thế giới về tác phẩm mới mà Hayao Miyazaki đang thực hiện ngay lúc này, và sau đó tương lai của chúng tôi sẽ phụ thuộc vào đó”.

Trước đây, không ai nghĩ truyền hình trực tuyến sẽ ra đời hay phát triển mạnh mẽ như lúc này. Chính Toshio Suzuki cũng từng một thời kiên quyết nói không với việc đưa tác phẩm của Ghibli lên mạng Internet. Giờ đây, nhà sản xuất đã chấp nhận mở lòng với tương lai không xa, khi Ghibli xem xét thực hiện một bộ phim dành riêng cho các nền tảng trực tuyến.

Anh Phan