Ý nghĩa của bầu cử giữa kỳ với khả năng tái tranh cử của ông Trump và ông Biden

Tổng thống Joe Biden và ông Donald Trump. Ảnh: AP

Theo hãng tin NBC News, ở một số cuộc đua quan trọng, đảng Cộng hòa đã thất bại trong việc tạo ra “làn sóng đỏ” như ông Trump đã dự đoán. Nhiều ứng cử viên được cựu Tổng thống Mỹ ủng hộ ở các bang chiến địa đã bị đảng Dân chủ đánh bại. Và đối thủ tiềm năng đáng gờm nhất cho vị trí đại diện đảng Cộng hòa trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024 - Thống đốc bang Florida Ron DeSantis - đã giành chiến thắng trước đối thủ đảng Dân chủ với cách biệt gần 20 điểm phần trăm.

Mặc dù cuộc bầu cử chưa có kết quả cuối cùng, và đảng Dân chủ vẫn có thể mất ít nhất 1 viện của Quốc hội tính đến sáng 11/11, nhưng đảng này vẫn có cơ hội nắm quyền kiểm soát Thượng viện và thu hẹp tổn thất dự kiến tại Hạ viện. Điều đó có thể đảo ngược xu hướng lịch sử, đó là đảng của tổng thống nắm quyền thường thất bại trong cuộc bầu cử giữa kỳ ở nhiệm kỳ đầu tiên. Các đồng minh của ông Biden nhận định Tổng thống đang đi đúng hướng để giành được nhiệm kỳ thứ 2.

Ông Cedric Richmond – đồng chủ tịch chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden năm 2020, cựu quan chức cấp cao của Nhà Trắng – cho rằng: “Để cản trở ông Trump, Tổng thống Biden chỉ cần tiếp tục làm công việc của mình. Những gì Tổng thống đã cố gắng làm và những gì ông ấy đã đạt được rất đáng khích lệ”.

Nhưng về phe Cộng hòa, các chiến lược gia trong đảng đang phải đối mặt với câu hỏi liệu việc theo đuổi thương hiệu chính trị của ông Trump và đề cử ông vào vị trí Tổng thống lần thứ ba liên tiếp, có dẫn đến ngõ cụt chính trị hay không? Trong khi đó, đảng Dân chủ đã để mất ít ghế trong Quốc hội ở giữa nhiệm kỳ năm nay hơn so với đảng Cộng hòa ông Trump giữ cương vị Tổng thống vào năm 2018.

Vào đêm “làn sóng đỏ” - điều đảng Cộng hòa từng hy vọng - dường như đã không xảy ra, bầu không khí tại căn biệt thự của ông Trump ở Mar-a-Lago tràn đầy lo lắng.

“Đây là một đêm tồi tệ. Đáng lẽ mọi thứ phải tốt hơn”, cựu quan chức giấu tên trong chiến dịch tranh cử của ông Trump nói về màn thể hiện của đảng Cộng hòa. Người này cho rằng nếu ông Trump giành được đề cử, đảng Cộng hòa sẽ gặp nguy hiểm vào năm 2024. Ông nhận định vị Tổng thống 45 của nước Mỹ sẽ chỉ tập trung vào việc trừng phạt đối thủ hơn là mở rộng quan điểm chính trị.

“Liệu đây sẽ là hành trình trừng phạt hay nỗ lực giành chiến thắng? Bởi mục đích không thể là cả hai. Và đó là cách ông Joe Biden tái đắc cử”, cựu quan chức này chia sẻ.

Tổng thống Joe Biden vận động ở bang Maryland trước cuộc bầu cử giữa kỳ Mỹ. Ảnh: Reuters

Tổng thống Biden và ông Trump đều là những ứng viên yêu thích và nhận được đề cử từ các thành viên trong đảng của mình. Tuy nhiên, năm 1940 là lần cuối cùng một tổng thống hoặc cựu tổng thống đánh mất sự ủng hộ trong chính đảng của mình. Các chiến lược gia chính trị cho rằng họ đã phải đối mặt với những trở ngại lớn để trúng cử nhiệm kỳ thứ hai tại Phòng Bầu dục.

Tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Biden đang có xu hướng giảm. Các thành viên đảng Dân chủ đã chỉ trích Nhà Trắng quá chậm chạp trong việc phản hồi những lo ngại của cử tri về nền kinh tế. Bà Jim Messina, người quản lý chiến dịch tái tranh cử của ông Barack Obama hồi năm 2012, cho biết Tổng thống Biden và nhóm của ông sẽ cần giải quyết triệt để các vấn đề đang tồn tại.

“Họ phải tập trung vào nền kinh tế. Các cuộc bầu cử Tổng thống cũng là cuộc lựa chọn chính sách kinh tế. Đặc biệt là trong bối cảnh suy thoái có thể xảy ra, các ứng cử viên phải tập trung vào điều đó”, bà nói.

Trớc đám đông người ủng hộ trong cuộc vận động tranh cử cho ứng viên thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa J.D. Vance ở thành phố Dayton, bang Ohio hôm 7/11, ông Trump tuyên bố ông sẽ đưa ra “thông báo quan trọng” vào ngày 15/11 tới ở Florida.

Theo giới quan sát, nhiều khả năng ông Trump sẽ đưa ra tuyên bố tái tranh cử tổng thống năm 2024 vào tuần tới. Một số nguồn tin cho rằng cựu tổng thống đã cân nhắc về khả năng tuyên bố tái tranh cử ngay trong cuộc vận động tại Ohio. Tuy nhiên, các cố vấn đã khuyên ông Trump lùi thời gian thông báo vì không muốn thông tin quan trọng này bị ảnh hưởng bởi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.

Cựu tổng thống Donald Trump tổ chức mít tinh ở thành phố Mesa, bang Arizona, hôm 9/10. Ảnh: Reuters

Trước đó, cựu Tổng thống Trump cũng đã nhiều lần đưa ra các tín hiệu mạnh mẽ về khả năng chạy đua vào Nhà Trắng một lần nữa. Trong cuộc vận động tranh cử cho Thượng nghị sĩ Cộng hòa Chuck Grassley vào hôm 3/11, ông Trump cho biết: “Giờ đây, để làm cho đất nước của chúng ta thành công, an toàn và vinh quang, tôi rất có thể sẽ tái tranh cử. Hãy sẵn sàng, đó là tất cả những gì tôi nói với bạn, rất sớm thôi. Hãy sẵn sàng”.

Tuy nhiên, một số thành viên đảng Cộng hòa cho rằng ông Trump sẽ tự làm tổn thương mình khi tham gia cuộc đua vào tuần tới.

Ngoài ông Trump, danh sách những ứng cử viên Tổng thống tiềm năng của đảng Cộng hòa trong năm 2024 bao gồm ông DeSantis, cựu Phó Tổng thống Mike Pence, cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo và một số quan chức đương nhiệm và cựu quan chức khác.

Về phía đảng Dân chủ, một số nhà lập pháp cho rằng họ không tin rằng ông Biden sẽ giữ cương vị này trong nhiệm kỳ thứ 2. Một số thành viên nổi bật trong đảng – trong đó có Phó Tổng thống Kamala Harris - được coi là ứng cử viên có khả năng tham gia tranh cử, nếu ông Biden lựa chọn rút lui.

Tuy nhiên, bất chấp một số lời phàn nàn trong đảng, Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 9/11 cho biết ông dự định tái tranh cử và có khả năng sẽ đưa ra quyết định cuối cùng vào đầu năm sau.

Trong lịch sử, nước Mỹ đã có một người đảm nhiệm vai trò tổng thống trong 2 nhiệm kỳ không liên tiếp. Tổng thống Grover Cleveland thất bại trong cuộc bầu cử năm 1888 nhưng đã giành lại Nhà Trắng sau chiến thắng năm 1893. Điều này biến ông Cleveland trở thành tổng thống thứ 22 và 24 của nước Mỹ. Nhiều nguồn tin thân cận với ông Trump cho biết ông luôn muốn mình trở thành một Grover Cleveland thứ 2.

Hải Vân/Báo Tin tức (Theo NBC News)