Yếu tố quyết định trong kế hoạch tấn công của Ukraine vào mùa đông

Khi chiến sự Nga-Ukraine sắp bước sang tháng 11, thời tiết có thể là yếu tố quyết định cho diễn biến tiếp theo của cuộc xung đột. Vốn đang lên “dây cót” sau chiến dịch phản công vào mùa hè và đặc biệt là khi giành quyền kiểm soát thành phố Kherson, lực lượng Ukraine có khả năng khai thác thời tiết băng giá trong những tuần tới để tiếp tục đà tiến.

Binh sỹ Ukraine ngồi trên thiết giáp chở quân tại Lyman, Donetsk. Nguồn: AFP

Mùa đông năm 2022/2023 có nhiều đợt tăng giảm nhiệt độ thất thường, ảnh hưởng đến hoạt động quân sự của Ukraine. Trong điều kiện đó, quân đội nước này cần phải có hệ thống dự báo thời tiết đáng tin cậy để lên kế hoạch tấn công ít nhất là trước vài ngày.

Trả lời phỏng vấn báo chí, Trưởng phòng Khí tượng Thủy văn - Bộ Tư lệnh Lực lượng Hỗ trợ của AFU, Đại tá Rafil Musin cho biết, các nhà khí tượng học quân sự Ukraine đang hợp tác chặt chẽ với Trung tâm Khí tượng Thủy văn Ukraine, một bộ phận thuộc Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Nhà nước Ukraine.

Họ cũng sử dụng dữ liệu do Tổ chức Khí tượng Thế giới của Liên Hợp Quốc và vệ tinh của các nước đối tác cung cấp. Lực lượng Không quân và Hải quân có các dịch vụ khí tượng riêng, trong khi những nhánh khác của quân đội Ukraine sử dụng các dự báo chung. Việc cung cấp dữ liệu thời tiết kịp thời giúp quân đội Ukraine chuẩn bị phòng vệ trước các cuộc tấn công của Nga, chẳng hạn như ở Bakhmut hoặc tiến hành cuộc phản công để kiểm soát những vùng lãnh thổ nằm trong tay Moscow.

Đặc biệt, Đại tá Rafil Musin cho biết, việc cung cấp dữ liệu thủy văn đúng thời điểm và đáng tin cậy đã hỗ trợ nhiều cho hoạt động vượt sông Ingulets và sắp tới là sông Dnieper. Ukraine cho rằng, đây là một trong những yếu tố dẫn đến việc kiểm soát thành công Kherson vào tháng 11/2022.

Thông tin từ các nhà khí tượng cũng đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động hậu cần. Sau khi băng tan, một số tuyến đường trở nên lầy lội không thể đi được, vì thế các lực lượng hậu cần đã dựa vào lời khuyên và cảnh báo có động thái phù hợp. Quân đội Ukraine cũng xem xét dữ liệu thời tiết để triển khai phương tiện không người lái. Các máy bay không người lái (UAV) hoạt động ở nhiều độ cao khác nhau và có phạm vi hoạt động khác nhau. Do đó, trong mọi trường hợp, cần phải có những khuyến nghị cụ thể cho một loại UAV nhất định, đặc biệt là khi chúng phải hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt hơn.

Mỗi lần máy bay chiến đấu xuất kích hoặc tàu chiến ra khơi, chúng đều cần dữ liệu khí tượng thủy văn. Những thông tin về khí tượng không chỉ hỗ trợ trong quá trình Ukraine thực hiện hoạt động phản công mà còn giúp ích cho đội ngũ quân y lập kế hoạch ứng cứu trong trường hợp xảy ra những sự cố liên quan đến thời tiết.

Nếu các con đường ngập trong bùn, các nhà khí tượng học quân sự của Ukraine sẽ giúp xác định nơi quân đội đối phương di chuyển để đón đầu tấn công.

Lịch trình làm việc của các nhà khí tượng quân sự như sau: Mỗi ngày họ đều chuẩn bị các dự báo cho hôm sau, hoặc điều chỉnh những dự báo đã được đưa ra từ 2 hay 3 ngày tước đó và gửi chúng đến trụ sở chính. Cuối tháng, họ chuẩn bị báo cáo phân tích kỹ lưỡng về khí hậu ở tất cả các vùng biên giới, dựa trên quá trình theo dõi các trạm khí tượng địa phương kéo dài nhiều năm. Ngoài ra, họ có thể cung cấp dữ liệu thời tiết tại các tỉnh hoặc thành phố cụ thể theo yêu cầu.

Mùa Đông khiến việc di chuyển của 2 bên khó khăn. Nguồn: Twitter

Petro Chernyk, một chuyên gia về quân sự và tác chiến Ukraine, nhận định tình hình ở tiền tuyến sẽ phụ thuộc phần lớn vào điều kiện thời tiết. Nếu nhiệt độ duy trì ở mức -20°C, thì máy móc hạng nặng vẫn có thể di chuyển trên mặt đất. Nhưng nếu nhiệt độ tăng thêm một chút, việc di chuyển các thiết bị hạng nặng sẽ bị hạn chế. Trong trường hợp đó, phản công sẽ là hoạt động chính của cả hai bên.

Hiện Nga đang lo ngại việc những con sông bị đóng băng, hoặc cạn nước trong mùa Đông có thể mang lại lợi thế lớn cho Ukraine. Ông Vladimir Rogov, quan chức do Nga bổ nhiệm tại tỉnh Zaporizhzhia cho rằng, quân đội đối phương có thể tận dụng mực nước sông Dnieper giảm mạnh để vượt qua chiến tuyến hiện tại ở Zaporizhzhia và "bắt đầu hành động ở bất cứ đâu" trên chiến tuyến phía nam này”.

Theo ông, quân đội Nga cần phải chuẩn bị đối phó khả năng các lực lượng Ukraine tiến công nếu mặt sông bị đóng băng. Phát biểu với đài truyền hình nhà nước Nga, ông Rogov lưu ý, các lực lượng của Kiev đã cố ý khiến mực nước sông sụt giảm bằng cách đóng các khóa thủy lực tại nhiều điểm khác nhau dọc theo sông Dnieper.

Sông Dnieper, tạo thành chướng ngại tự nhiên giữa lực lượng hai nước ở hai bên bờ sông. Con sông chảy qua các thành phố chiến trường quan trọng ở phía nam và phía đông của Ukraine, từ Kherson ở Biển Đen cho đến Zaporizhzhia, và cuối cùng là đến Kiev.

Roman Kostenko – một thành viên quốc hội Ukraine cho rằng “rất khó vượt qua con sông trong bất cứ điều kiện thời tiết nào”. Ông lưu ý, Ukraine có thể sẽ không tìm cách gây sức ép ngay lập tức đối với các lực lượng Nga ở bờ đông con sông, thay vào đó tiếp tục tiến đánh Zaporizhzhia và lấy đây làm bàn đạp để di chuyển tới phần còn lại của Kherson./.

Hồng Anh/VOV.VN (Tổng hợp)