Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội mới giải ngân được 955 tỷ đồng

Triển khai từ tháng 4/2023, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà xã hội, nhà ở công nhân được kỳ vọng góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030. Mới đây, một ngân hàng thương mại tham gia, nâng tổng giá trị gói tín dụng này lên 125.000 tỷ.

Tuy nhiên, thống kê mới đây từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, sau 1 năm triển khai, kết quả giải ngân gói tín dụng này vẫn rất thấp: Với chủ đầu tư dự án mới giải ngân được 415 tỷ đồng tại 6 dự án, với người mua nhà mới giải ngân được hơn 540 triệu đồng tại 2 dự án.

Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước, nguyên nhân là do nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn chế. Hiện mới có 28 tỉnh, thành phố công bố danh mục nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư. Trong đó, các tỉnh tập trung công bố kể từ tháng 7/2023 đến nay, tổng cộng mới có 68 dự án được công bố thuộc danh mục vay vốn chương trình này.

Trong số 30 dự án có nhu cầu vay vốn, các ngân hàng đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền là khoảng 7.000 tỷ đồng, nhưng thực tế mới giải ngân được 955 tỷ đồng.

Ngoài ra, một số dự án còn gặp vướng mắc về mặt pháp lý, giải phóng mặt bằng, thủ tục tính tiền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất. Điều này dẫn tới các ngân hàng chưa có cơ sở để cấp tín dụng cho chủ đầu tư dự án. Về phía người mua nhà vướng bởi quy định đối tượng thụ hưởng còn phức tạp khiến người dân gặp khó khăn khi vay ưu đãi.

Tuy nhiên, báo cáo mới nhất từ Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng nguyên nhân là do khách hàng phải chịu lãi suất cao 7,5%/năm với thời hạn vay 5 năm, và mức lãi suất này bị điều chỉnh 6 tháng/lần và sau thời hạn ưu đãi, ngân hàng sẽ áp dụng lãi suất thỏa thuận, thả nổi. Phía HoREA nhận định, người mua, thuê mua nhà ở xã hội đang có tâm lý ngại vay gói tín dụng này.

Trước kết quả giải ngân thấp, ít cải thiện nhiều tháng qua, các chuyên gia lo ngại gói 120.000 tỷ đồng cho vay nhà xã hội tiếp tục ế. Do vậy, HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước mở rộng thêm 2 đối tượng được vay gói 120.000 tỷ đồng bao gồm người mua nhà ở thương mại có giá từ 3,5 tỷ đồng/căn trở xuống và chủ nhà trọ được vay để xây dựng mới hoặc cải tạo, nâng cấp nhà trọ cho công nhân, lao động thuê ở.

Đồng thời, khôi phục lại gói tín dụng 110.000 tỷ đồng, lãi suất 4,8 - 5%, thời hạn vay tối đa 25 năm mà Bộ Xây dựng đã đề xuất ngày 17/2/2023.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng được thế chấp bằng chính dự án nhà xã hội khi vay vốn ưu đãi, kể cả vay gói 120.000 tỷ đồng.

Về phía ngân hàng, ông Lê Ngọc Lâm, Tổng giám đốc BIDV đề nghị, cần cân nhắc mở rộng đối tượng được mua nhà ở xã hội để có thể tạo động lực cho cả ngân hàng và doanh nghiệp. Bởi lẽ, thực tế hiện nay, điều kiện để có thể mua nhà ở xã hội khá khắt khe, nên đối tượng đáp ứng được rất hạn chế. Do đó, chủ đầu tư chưa mặn mà triển khai vì thiếu đầu ra; các ngân hàng cũng quan ngại vì liệu có cho vay đúng đối tượng không.

Trước đó, Phó Thống đốc Đào Minh Tú khẳng định gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi là nguồn vốn thương mại của các ngân hàng, không phải là vốn tín dụng chính sách. Ông mong muốn các doanh nghiệp hiểu rõ gói tín dụng này, xác định rằng để phát triển dự án, nguồn vốn ngân hàng chỉ là hỗ trợ, các doanh nghiệp phải tập trung nguồn lực của mình, tăng cường năng lực tài chính của dự án, tính khả thi của dự án. Như vậy thì ngân hàng mới mạnh dạn cho vay hơn.

“Quan điểm cho vay, giải ngân của gói tín dụng 120.000 tỷ đồng là đúng mục tiêu, đúng đối tượng của gói hỗ trợ này, hướng tới phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, người có thu nhập thấp. Do đây là gói hỗ trợ phục vụ mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội, vì vậy có thể kéo dài thêm một vài năm, cho nên không giải ngân thật gấp, thật nhanh. Tuy nhiên, dự án nào đủ điều kiện thì phải được giải ngân ngay”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Thanh Hoa