'Kairos' là tác phẩm Đức ngữ đầu tiên thắng giải Booker Quốc tế

Tác giả Jenny Erpenbeck (trái) và dịch giả Michael Hofmann cùng bản dịch tiếng Anh tác phẩm Kairos. Ảnh: NYT.

Theo The Guardian, đây là lần đầu tiên giải thưởng được trao cho một nhà văn Đức ngữ và một nam dịch giả. Tổng giải thưởng lên đến 50.000 bảng Anh sẽ được chia đều cho cả tác giả và dịch giả.

Kairos (tạm dịch: Đúng lúc) kể câu chuyện về mối tình nồng nhiệt đặt trong bối cảnh những năm cuối cùng của Đông Đức. Trưởng ban giám khảo Eleanor Wachtel gọi tiểu thuyết này là "trùng lớp khơi gợi về một mối tình nhiều đau khổ, đan cài những biến cải của số phận cá nhân và số phận đất nước", "sự mê đắm của đôi tình nhân" và "vòng xoáy hủy diệt mà họ rơi mình vào" đi song song với lịch sử Đông Đức trước khi bức tường Berlin sụp đổ.

Mối quan hệ của họ "khởi đầu trong hy vọng và niềm tin, rồi ngày một tàn lụi". Cuốn sách khác biệt vì "vừa đẹp đẽ vừa nhức nhối, vừa riêng tư vừa chính trị, vừa tâm lý vừa cảm động".

Bà cũng ngợi khen rằng bản dịch của Hofmann "truyền tải được ngôn ngữ dồi dào và sự lập dị khác người trong văn phong của Erpenbeck, nhịp điệu của những câu liền mạch không ngơi nghỉ cùng vốn từ diễn cảm ngồn ngộn".

Wachtel cho biết thảo luận chọn người chiến thắng chung cuộc diễn ra trong nửa giờ đồng hồ và đạt được "đồng thuận đáng kể".

Kairos chiến thắng năm tác phẩm khác lọt vào danh sách rút gọn của Giải thưởng năm nay gồm có Not a River (tạm dịch: Không phải dòng sông) của Selva Almada, Annie McDermott dịch; The Details (tạm dịch: Chi tiết) của Ia Genberg, Kira Josefsson dịch; Mater 2-10 của Hwang Sok-yong, Sora Kim-Russell và Youngjae Josephine Bae dịch; What I’d Rather Not Think About (tạm dịch: Thà rằng tôi chẳng nghĩ) của Jente Posthuma, Sarah Timmer Harvey dịch; Crooked Plow (tạm dịch: Lưỡi cày khù khoằm) của Itamar Vieira Junior, Johnny Lorenz dịch.

Các tác phẩm còn lại trong danh sách rút gọn giải thưởng Booker Quốc tế năm nay. Ảnh: Tâm Anh.

Kairos là tiểu thuyết thứ tư của Erpenbeck. Bà lớn lên ở Berlin, nơi thuở xưa là Cộng hòa Dân chủ Đức hay Đông Đức, cũng là bối cảnh cho nhiều sáng tác của bà. Tiểu thuyết thứ hai của bà The End of Days (tạm dịch: Khép lại những ngày), thắng giải Tiểu thuyết nước ngoài độc lập (Independent foreign fiction prize) năm 2015, tiền thân của Giải thưởng Booker Quốc tế. Tiểu thuyết thứ ba của bà Go, Went, Gone (tạm dịch: Đi, đi rồi, đi mãi) lọt vào danh sách dài Giải thưởng Booker Quốc tế năm 2018.

Sau khi bản dịch tiếng Anh của Kairos ra mắt vào năm ngoái, nhiều nhà phê bình đã dự đoán Erpenbeck sẽ là ứng cử viên Giải thưởng Nobel Văn học trong tương lai. Dwight Garner của NYT gọi Erpenbeck là "một trong những tiểu thuyết gia tinh tế và mạnh mẽ nhất của thời đại chúng ta".

Michael Hofmann cũng từng thắng giải Tiểu thuyết nước ngoài độc lập vào năm 1995 cho bản dịch tác phẩm The Film Explainer (tạm dịch: Giải mã điện ảnh) của cha mình Gert Hofmann. Michael Hofmann thuộc hội đồng giám khảm Giải thưởng Booker Quốc tế năm 2018, năm mà Erpenbeck lọt vào danh sách dài.

Ra đời vào năm 2005, Giải thưởng Booker Quốc tế được tách ra từ Giải thưởng Booker, vốn dành cho tác phẩm văn học viết bằng tiếng Anh. Vốn dĩ ban đầu được trao tặng cho toàn bộ văn nghiệp của một nhà văn, từ năm 2016 Giải thưởng trở thành giải thưởng thường niên vinh danh tiểu thuyết xuất sắc được dịch sang tiếng Anh.

Những tác phẩm từng đoạt giải trước đây gồm có Người ăn chay (Han Kang, Deborah Smith dịch từ tiếng Hàn), Flights (Olga Tokarczuk, tạm dịch: Những chuyến bay, Jennifer Croft dịch từ tiếng Ba Lan).

Tâm Anh