Niềm vui của nông dân đồng bằng sông Cửu Long khi trúng mùa, được giá

Nông dân xã Thạnh Phú, huyện Vĩnh Thạnh, thành phố Cần Thơ thu hoạch lúa Hè Thu năm 2023. Ảnh: Phương Nghi

Nông dân phấn khởi với vụ lúa Hè Thu

Hiện nay, nông dân các huyện Thoại Sơn, Tri Tôn, Châu Thành, Châu Phú, Phú Tân (tỉnh An Giang) bắt đầu thu hoạch vụ Hè Thu. Trên các cánh đồng, máy gặt đập liên hợp hoạt động hết công suất. Dọc các tuyến kênh, ghe thu mua đậu sẵn, chỉ chờ nông dân thu hoạch lúa từ ruộng mang lên là cân để xuống ghe. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh An Giang, vụ Hè Thu năm 2023, toàn tỉnh đã xuống giống lúa được hơn 205.500ha, tăng 6% so với vụ Hè Thu cùng kỳ năm trước.

Tuy trồng giống lúa thường OM380, nhưng nhờ thu hoạch sớm trên diện tích hơn 2,3ha nên vựa lúa của gia đình ông Huỳnh Văn Đức, ngụ tại xã Bình Hòa (huyện Châu Thành, tỉnh An Giang) được thương lái mua tại chân ruộng với giá 6.900 đồng/kg. Ông Đức phấn khởi nói: “Nhiều năm nay, giá lúa Hè Thu bao giờ cũng thấp hơn vụ Đông Xuân, nhưng năm nay lại cao hơn. Hơn 40 năm gắn bó với cây lúa, chưa bao giờ thấy lúa Hè Thu lại bán được giá cao như năm nay. Nhờ gieo sạ đúng lịch thời vụ, tránh được thời tiết bất lợi nên trúng đậm, sau khi trừ chi phí, tôi còn lời khoảng 30 triệu đồng/ha. Hy vọng vụ tới, tình hình xuất khẩu gạo sáng sủa, giá lúa tiếp tục được như vậy, bà con sẽ đỡ khổ, gắn bó với đồng ruộng hơn”.

Những tín hiệu khả quan từ xuất khẩu gạo khiến cho thị trường lúa, gạo trong nước có nhiều khởi sắc. Ông Lê Minh Thành, ngụ tại ấp Tân Sơn, xã Thạnh Đông (huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang) vừa thu hoạch xong 3,5ha lúa Hè Thu cho biết: “Vụ này, giá phân bón đã hạ nhiệt, lúa ít sâu bệnh nên chi phí sản xuất ước khoảng 2,5 triệu đồng/công, lúa bán có giá, tôi lãi gần 3,5 triệu đồng/công. Tôi hy vọng vụ tới, giá lúa tiếp tục ổn định để nông dân an tâm sản xuất”.

Tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long, nhiều giống lúa chất lượng cao, phẩm chất gạo ngon, đạt chuẩn xuất khẩu đang được thương lái thu mua với giá cao, giá tăng bình quân 300-600 đồng/kg. Cụ thể, giá lúa tươi OM18, thương lái thu mua tại ruộng có giá 6.800 đồng/kg, lúa OM5451 giá 6.400-6.500 đồng/kg, lúa Đài Thơm 8 từ 6.900-7.100 đồng/kg, lúa Nhật từ 7.800-8.000 đồng/kg...

Ông Nguyễn Thành Lâm, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Vị Thủy (xã Vị Thủy, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang) cho biết: “Tôi chưa thấy năm nào sản xuất vụ Hè Thu mà lúa lại có giá như năm nay. Lúa vừa trổ bông đã có thương lái đến đặt tiền cọc. Hiện nay, nhiều cánh đồng đã thu hoạch từ 15-17 bao/công, tương đương năng suất từ 750-850kg/công. Giá lúa tăng từ 1.300-1.900 đồng/kg so với cùng kỳ năm ngoái (tùy loại), nông dân rất phấn khởi”.

Duy trì giá trị xuất khẩu gạo cao nhất

Với những diễn biến như hiện nay (kể từ khi Ấn Độ, rồi Nga, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất ban hành lệnh cấm xuất khẩu gạo), các nước đang tăng cường dự trữ, tình trạng thiếu hụt đã diễn ra khá nghiêm trọng, giá gạo toàn cầu tăng mạnh.

Xã viên Hợp tác xã nông nghiệp Vị Thủy, xã Vị Thủy, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang phấn khởi vì lúa Hè Thu gặp nhiều thuận lợi. Ảnh: Phương Nghi

Ông Nguyễn Hồng Diên, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Công thương cho biết: Chúng ta vừa đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu gạo nhưng phải giữ được an ninh lương thực, giữ được thương hiệu. Chúng ta vất vả lắm mới có thương hiệu, nhưng nếu thừa thế xông lên mà không tuân thủ nghiêm quy luật thị trường thì chúng ta sẽ đánh mất thương hiệu.

“Có 3 nguyên tắc cần phải tuân thủ là tranh thủ sản xuất, xuất khẩu gạo để đạt được giá trị xuất khẩu cao nhất, tranh thủ mở rộng thị trường tốt nhất; phải bảo đảm an ninh lương thực và phải giữ được thương hiệu gạo” - ông Diên nói.

Đến hết tháng 7/2023, Việt Nam xuất khẩu được 4,83 triệu tấn gạo, trị giá 2,58 tỷ USD (tăng 18,7% về số lượng và tăng 29,6% về trị giá so với cùng kỳ năm trước). Có thể thấy, ngành lúa gạo Việt Nam đang đứng trước cả cơ hội và thách thức trong bối cảnh biến động.

Ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho biết: Với đặc thù sản xuất 1 năm 3 vụ lúa, theo tôi, vấn đề an ninh lương thực không đáng lo ngại. Minh chứng là dù vụ lúa Hè Thu chịu những tác động ngày càng rõ rệt của El Nino, nhưng ngành chức năng đã chủ động đẩy khung lịch thời vụ sớm hơn, tập trung vào cơ cấu giống lúa trung, ngắn ngày để né được hạn mặn, nhất là tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long. “Tính chung sản lượng cả nước trong năm nay là 43 triệu tấn lúa, tương đương trên 20 triệu tấn gạo, đảm bảo an ninh lương thực trong nước và phục vụ xuất khẩu” - ông Nam khẳng định.

Tận dụng cơ hội thị trường, tìm giải pháp thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo trong dài hạn, vừa qua, Bộ NN&PTNT đã điều chỉnh mùa vụ ở vùng sản xuất để giảm tác động của biến đổi khí hậu, đảm bảo sản lượng. Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) thông tin: “Giá gạo tăng cao trong những ngày gần đây là thời cơ để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu gạo, cần phải tận dụng để nâng cao thu nhập cho người trồng lúa, nếu không tranh thủ sẽ bị lỡ cơ hội này. Cục đánh giá kỹ việc sản xuất, cơ cấu lại cách phối hợp giữa doanh nghiệp và các hợp tác xã trong xây dựng vùng nguyên liệu. Đồng thời, dự kiến tăng diện tích gieo trồng vụ tiếp theo lên 50.000ha phục vụ xuất khẩu gạo, Việt Nam thu thêm 100 triệu USD”.

Còn ông Nguyễn Văn Sử, Giám đốc Sở NN&PTNT thành phố Cần Thơ cho biết: “Thành phố đang vận động người dân làm ăn có liên kết, thực hiện hợp đồng bao tiêu sản phẩm giữa doanh nghiệp và các tổ hợp tác, hợp tác xã trong cánh đồng lớn. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT), ứng dụng kỹ thuật “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, quản lý dịch hại theo hướng sinh học, hướng dẫn nông dân ghi chép sổ tay sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP để truy xuất nguồn gốc đáp ứng yêu cầu từ thị trường”.

Với cơ hội này, Việt Nam không chỉ đưa gạo ra thế giới với giá phải chăng, mà đồng thời cũng có dịp tổ chức lại sản xuất theo đúng chuỗi giá trị. Người nông dân sẽ có động lực ứng dụng khoa học kỹ thuật, làm ra hạt lúa chất lượng tốt nhất để bán được giá cao nhất.

Phương Nghi