Xuất khẩu quế 4 tháng đầu năm đạt 65,2 triệu USD

Báo Công Thương dẫn số liệu của Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA), trong tháng 4/2024 Việt Nam xuất khẩu được 6.386 tấn quế, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 19 triệu USD, tăng 16,2% về lượng so với tháng trước.

Các thị trường xuất khẩu chính của quế Việt Nam bao gồm: Ấn Độ đạt 1.815 tấn, tăng 62,1%; Hoa Kỳ đạt 942 tấn, tăng 2,3%; Bangladesh đạt 848 tấn, tăng 32,1%; Iran đạt 217 tấn, tăng 267,8% và UAE đạt 212 tấn, tăng 133% so với tháng 3.

Các doanh nghiệp xuất khẩu hàng đầu trong tháng bao gồm: Prosi Thăng Long đạt 840 tấn, Olam Việt Nam đạt 500 tấn, Tuấn Minh đạt 471 tấn, Gia vị Sơn Hà đạt 408 tấn và Senspices Việt Nam đạt 189 tấn.

Tính chung, trong 4 tháng đầu năm, Việt Nam xuất khẩu được 22.352 tấn quế, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 65,2 triệu USD, so với cùng kỳ năm 2023 lượng xuất khẩu giảm 9,4% và giá trị giảm 11%.

Ấn Độ là thị trường xuất khẩu quế lớn nhất của Việt Nam đạt 6.132 tấn, chiếm 27,4%, tuy nhiên so cùng kỳ giảm 32,9%. Hoa Kỳ thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 đạt 3.137 tấn, chiếm 14% và tăng 13,9%; Bangladesh đứng thứ 3 đạt 2.042 tấn, chiếm 9,1% và so cùng kỳ giảm 34,8%.

Các doanh nghiệp xuất khẩu hàng đầu bao gồm: Prosi Thăng Long đạt 2.748 tấn, Gia vị Sơn Hà đạt 1.722 tấn và Olam Việt Nam đạt 1.126 tấn.

Ảnh minh họa.

Theo báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, diện tích quế Việt Nam năm 2023 ước đạt 180 ngàn ha. Diện tích quế tăng trong những năm gần đây do thời điểm năm 2018 giá quế ở mức cao, nên người nông dân bắt đầu mở rộng trồng quế.

Trồng quế hiện đang là sinh kế cho hàng trăm nghìn hộ dân tộc thiểu số tại các tỉnh vùng sâu vùng xa, đồng thời đóng góp cho phát triển kinh tế-xã hội của nhiều địa phương. Mặc dù vậy, theo đánh giá của các chuyên gia, tiềm năng lợi thế của ngành quế chưa phát huy tương xứng.

Theo báo Nhân Dân, tại hội thảo “Phát triển bền vững ngành quế Việt Nam” được tổ chức vào tháng 11/2023, ông Triệu Văn Lực - Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) - cho rằng tiềm năng lợi thế của ngành quế chưa phát huy tương xứng. Nguyên nhân do tổ chức sản xuất, liên kết theo chuỗi giá trị chưa có, kỹ thuật trồng, chăm sóc, sơ chế, bảo quản vẫn còn yếu. Bên cạnh đó, vẫn thiếu các sản phẩm quế chất lượng cao. Ngoài ra, bên cạnh các thị trường truyền thống như Hoa Kỳ, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, nhưng muốn vào thị trường EU, chất lượng quế phải cao và đáp ứng quy định không gây mất rừng do Ủy ban châu Âu (EC). Đây là điều người dân phải chú ý trong tổ chức sản xuất cây quế.

Bà Hoàng Thị Liên - Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) - chia sẻ, năm 2022 Việt Nam là nước đứng thứ 3 thế giới về sản lượng quế, chiếm 17% và là nước xuất khẩu quế số 1 trên thế giới với kim ngạch đạt 292,2 triệu USD. Đã có một số doanh nghiệp đầu tư nhà máy chế biến quế hiện đại, đặc biệt là một số doanh nghiệp của FDI, tuy nhiên vẫn chưa đủ so với cả ngành quế Việt Nam. Hiện thị trường xuất khẩu quế chính của Việt Nam là Ấn Độ, Hoa Kỳ, Bangladesh, Brazil, Indonesia.

Các vấn đề của ngành quế Việt Nam, bà Hoàng Thị Liên cho hay, Việt Nam chưa có định hướng chiến lược phát triển bền vững ở cấp quốc gia; thiếu cơ chế để đưa ra những nghiên cứu nhằm kịp thời phản hồi yêu cầu của thị trường; tồn dư hóa chất glyphosate (có trong thuốc trừ cỏ) và hoạt chất chlorpyrifos (có trong thuốc trừ sâu) và hàm lượng kim loại: chì và thủy ngân; chất lượng cây giống còn bỏ ngỏ, chưa có nghiên cứu giống đầu dòng; chưa có một tổ chức làm đầu mối kết nối các tổ chức lại với nhau dẫn tới các chương trình hoạt động mang tính riêng lẻ.

Tổ chức liên kết giữa các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu với người trồng quế còn chưa phát triển mặc dù Việt Nam có hơn 600 công ty hoạt động trong lĩnh vực gia vị nhưng chủ yếu làm thương mại. Chuỗi cung ứng chưa được tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả, đặc biệt là việc hình thành các tổ hợp tác, hợp tác xã để kết nối với các doanh nghiệp.

Thiếu công nghệ và vốn để đầu tư chế biến sâu nhằm nâng cao giá trị sản phẩm; năng lực kỹ thuật chuyên sâu của khuyến nông - lâm chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, thiếu chuyên gia và tài liệu.

Chưa có các nghiên cứu đánh giá tiềm năng khác từ quế để thúc đẩy giải pháp gia tăng giá trị, ví dụ như về thị trường các bon, giá trị các sản phẩm phụ từ quế…

Tình trạng sâu bệnh xảy ra với cây quế và tình trạng khai thác không hợp lý, tận thu quá mức như: Khai thác trắng cả những diện tích quế còn non; chặt cây tỉa cành không khoa học...

Diện tích quế hữu cơ bắt đầu phát triển nhưng còn rất ít, dưới 7% tổng diện tích, sản phẩm chưa đa dạng.

Đưa ra định hướng phát triển ngành quế, ông Triệu Văn Lực cũng cho rằng, cần xác định quỹ đất, quy mô vùng trồng; Hoàn thiện thể chế, chính sách, cơ chế đặc thù cho quế; Nghiên cứu, chọn, tạo, sản xuất giống cây Quế; Phát triển vùng nguyên liệu; Tổ chức sản xuất, phát triển cơ sở sơ chế, chế biến và thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Minh Hoa (t/h)