'Dựng vợ-gả chồng' cho con chưa đủ tuổi có bị xử lý hình sự?

Ảnh đám cưới giữa Khanh và T. Ảnh: Bạn đọc cung cấp

Mới đây, TAND tỉnh Sóc Trăng mở ra phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Bị cáo tại phiên xử là Nguyễn Tuấn Khanh (SN 1993, thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng), bị hại không ai khác chính là vợ của Khanh.

Theo hồ sơ, vào tháng 11/2020, Nguyễn Tuấn Khanh gặp T.T.N.T khi cô gái này đi cùng mẹ ruột đến nhà Khanh thu tiền hụi. Sau lần đó, Khanh và T có cảm tình với nhau. Đến tháng 3/2021, cha mẹ hai bên gia đình tổ chức lễ cưới cho Khanh và T. Sau khi cưới, T về sống tại nhà chồng ở phường 1, thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng.

Đến cuối tháng 6/2021, vợ chồng Khanh xảy ra mâu thuẫn nên T bỏ về nhà mẹ ruột sống. Đến ngày 22/7/2022, mẹ T gửi đơn đến CA thị xã Ngã Năm tố Khanh có hành vi quan hệ tình dục với con gái bà khi cô bé này chưa đủ 16 tuổi. Tháng 5/2023, TAND thị xã Ngã Năm mở phiên tòa sơ thẩm xét xử Khanh về tội "Giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi", theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 145 BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Trình bày tại phiên tòa, Khanh cho biết, khi tổ chức đám cưới, Khanh hỏi T bao nhiêu tuổi thì mẹ T cho biết, năm 2021 là đủ 18 tuổi. Nhưng về sau mới phát hiện giấy khai sinh ghi T sinh ngày 17/7/2005 (nghĩa là lúc đám cưới, T chưa đủ 16 tuổi). Kết thúc phiên tòa, HĐXX sơ thẩm đã tuyên phạt Khanh mức án 3 năm tù. Tại phiên tòa phúc thẩm, HĐXX đã tuyên phạt Khanh 18 tháng tù về tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.

Với vụ án này, theo các chuyên gia luật, các cơ quan tố tụng chưa điều tra đối với hành vi của cha mẹ của T. Theo đó, luật sư Bùi Quang Thu, Đoàn luật sư Hà Nội, việc tổ chức lễ cưới cho con gái mình khi biết con chưa đủ tuổi kết hôn là hành vi vi phạm pháp luật. Luật sư Thu phân tích, theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên.

Như vậy, gia đình T tổ chức đám cưới cho T và Khanh là đã phạm điều cấm tảo hôn theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Tảo hôn theo giải thích tại khoản 8 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định.

Bên cạnh đó, hành vi tảo hôn của T. và tổ chức tảo hôn gia đình T. có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 58 Nghị định số 82/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020 của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; hành chính tư pháp; hôn nhân và gia đình; thi hành án dân sự; phá sản DN, HTX.

Theo đó, Điều 58 về hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn có quy định: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn; Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

Trong trường hợp này, bố mẹ T. đã tổ chức lấy chồng cho con gái khi con gái chưa đủ tuổi, hành vi này sẽ bị phạt từ 1 - 3 triệu.

Ngoài ra, hành vi tổ chức tảo hôn còn có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 183 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): “Người nào tổ chức việc lấy vợ, lấy chồng cho những người chưa đến tuổi kết hôn, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm” - luật sư Thu nói.

Thực tế có không ít trường hợp đã bị xử lý hình sự khi kết hôn với người chưa đủ 18 tuổi. Đáng tiếc, có rất ít trường hợp bị phát hiện ngăn chặn ngay từ đầu, hoặc cũng có những vụ bố mẹ biết nhưng do thiếu hiểu biết về pháp luật, đồng thời cũng bởi sĩ diện với hàng xóm láng giềng bởi con gái đã “ăn cơm trước kẻng” nên đã đứng ra tổ chức cho con…

Vậy nên, để tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra các cấp chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội tại địa phương cần tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp để người dân hiểu và biết được các quy định liên quan đến người dưới 18 tuổi.

Minh Dương