Gỡ khó cho sản xuất hồ tiêu
Năm 2019, một năm khó khăn với ngành hồ tiêu khi giá trong nước và xuất khẩu giảm mạnh vì cung vượt cầu. Bước vào năm 2020, khó khăn lại càng chồng chất với người trồng hồ tiêu khi giá tiếp tục lao dốc, dịch bệnh gây hại làm giảm năng suất, sản lượng, chi phí chăm sóc, thu hoạch tăng cao.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, hết năm 2019 cả nước trồng khoảng 142,8 nghìn ha cây hồ tiêu, giảm 4,7 nghìn ha, sản lượng đạt 264 nghìn tấn, tăng 1,2 nghìn tấn. Diện tích này cao hơn vài chục nghìn héc-ta so với quy hoạch được ngành nông nghiệp khuyến cáo. Nguyên nhân là do những năm trước giá hồ tiêu tăng cao, có lúc lên tới 250.000 đồng/kg khiến nhiều hộ dân đầu tư, mở rộng diện tích trồng. Việc phát triển “nóng” cây hồ tiêu đã và đang mang lại những tác động bất lợi đối với người trồng. Hiện nay, ở các tỉnh vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, mặc dù đã bước vào vụ thu hoạch nhưng thời gian qua, thương lái thu mua hồ tiêu giá thấp, có thời điểm xuống 36.000 đồng/kg. Theo nhận định của các cơ quan chuyên môn, do cung vẫn vượt cầu nên nhiều khả năng trong năm 2020 giá hồ tiêu sẽ tiếp tục giảm. Trong khi chi phí đầu tư lại tăng, năng suất giảm (có nơi giảm từ 10 đến 20%) do không được chăm sóc tốt cộng với thời tiết không thuận lợi, sâu bệnh gây hại, nhiều nhà vườn đang phải chấp nhận tình trạng giá thuê nhân công chăm sóc, thu hoạch cao (khoảng hơn 200 nghìn đồng/ngày công). Người trồng hồ tiêu như đang ngồi trên “đống lửa” vì thu không đủ chi.
Theo dự báo của các cơ quan chức năng, năm 2021 giá hồ tiêu sẽ tăng nhẹ khi diện tích, sản lượng hồ tiêu trên thế giới giảm. Đây được coi là tín hiệu vui cho người trồng hồ tiêu nói riêng và ngành hồ tiêu nói chung. Nhưng về lâu dài, để phát triển bền vững ngành hồ tiêu, các bộ, ngành và địa phương cần vận động người dân giảm diện tích trồng, nhằm bảo đảm cung không vượt cầu. Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang các loại cây trồng khác cần theo khuyến cáo, tránh tình trạng trồng ồ ạt một loại cây sẽ khiến cung vượt cầu, người dân lại rơi vào cảnh được mùa, mất giá. Bên cạnh đó cần thực hiện hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp tục mở rộng thị trường, đẩy mạnh xúc tiến thương mại vào các thị trường lớn, khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản… cũng như thúc đẩy tiêu thụ trong nước; khuyến khích các doanh nghiệp tham gia liên kết sản xuất với nông dân nhằm tăng hiệu quả, bảo đảm đầu ra ổn định. Các địa phương cần hướng dẫn người dân xen canh hồ tiêu với cây trồng khác phù hợp nhằm tăng hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích; khuyến khích nhân rộng các mô hình sản xuất bền vững, tổ chức lại sản xuất theo hướng liên kết, tổ hợp tác, hợp tác xã để chia sẻ kinh nghiệm, ứng dụng quy trình kỹ thuật canh tác, phòng trừ dịch hại, sản xuất an toàn, truy xuất nguồn gốc...
