Làm sâu sắc hơn quan hệ gần gũi, tin cậy giữa Việt Nam – Thụy Sĩ

Chuyến thăm thể hiện sự coi trọng của Thụy Sĩ đối với Việt Nam, là dấu mốc mới trong quan hệ nghị viện hai nước sau đại dịch Covid – 19, góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ gần gũi, tin cậy giữa hai nước trên các lĩnh vực, đưa quan hệ hai nước đi vào chiều sâu, thực chất hơn nữa.

Hợp tác mở rộng trên nhiều lĩnh vực

Việt Nam và Thụy Sĩ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1971. Ban đầu, quan hệ hợp tác giữa hai nước tập trung vào hỗ trợ phát triển và viện trợ nhân đạo của Thụy Sĩ dành cho Việt Nam. Trải qua hơn nửa thế kỷ, mối quan hệ thân thiết giữa hai quốc gia đã phát triển và mở rộng trên nhiều lĩnh vực.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp Đại sứ Thụy Sĩ tại Việt Nam Thomas Gass. Ảnh Lâm Hiển

Về chính trị - ngoại giao, hai bên thường xuyên duy trì trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao. Gần đây nhất, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã thăm chính thức Thụy Sĩ (tháng 11.2021) nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1971 - 2021).

Hợp tác kinh tế giữa hai nước nhìn chung phát triển tốt đẹp, tuy nhiên do ảnh hưởng của đại dịch Covid - 19, kim ngạch thương mại song phương năm 2022 đạt khoảng 806 triệu USD, giảm 6,8% so với năm 2021 và giảm sâu so với thời điểm trước đại dịch Covid - 19 (năm 2019 đạt trên 2,8 tỷ USD). Thụy Sĩ đứng thứ 22 về đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam với 206 dự án còn hiệu lực và tổng vốn đăng ký khoảng 1,9 tỷ USD. Hai bên đang thúc đẩy sớm kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Khối Mậu dịch tự do châu Âu (EFTA) mà Thụy Sĩ là thành viên.

Về hợp tác phát triển, Việt Nam tiếp tục là một trong số ít quốc gia nằm trong danh sách đối tác ưu tiên hợp tác của Thụy Sĩ. Tháng 3.2021, Thụy Sĩ đã công bố Chương trình hợp tác phát triển Thụy Sĩ - Việt Nam giai đoạn 2021 - 2024 với số vốn ODA là 78 triệu CHF (khoảng 76 triệu USD). Mục tiêu chính của Chương trình này là hỗ trợ Việt Nam tăng trưởng bền vững theo định hướng thị trường; đồng thời cũng giúp Thụy Sĩ tăng cường quan hệ kinh tế với một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất và năng động nhất ở Đông Nam Á. Chương trình tập trung vào 4 trụ cột chính gồm: tăng cường tính thống nhất, minh bạch và trách nhiệm giải trình của tài chính công; nâng cao năng lực và hiện đại hóa khu vực tài chính và thị trường vốn; nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng tiếp cận chuỗi giá trị toàn cầu của các doanh nghiệp; tăng cường quy hoạch phát triển và khả năng chống chịu biến đổi khí hậu của các đô thị.

Năm 2023, Thụy Sĩ tăng cường đầu tư vào các dự án công nghiệp tiên tiến, công nghệ mới, cao, sạch và môi trường, quản trị hiện đại có giá trị gia tăng, lan tỏa, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Thụy Sỹ mong muốn Việt Nam tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư kinh doanh lâu dài, trong những lĩnh vực có thế mạnh như: tài chính ngân hàng, bảo hiểm công nghệ chế tạo, dược phẩm, chế biến nông sản, năng lượng tái tạo, du lịch và đề nghị Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi về thị thực, giấy phép làm việc cho các chuyên gia, doanh nghiệp Thụy Sĩ.

Trong khu vực kinh tế tư nhân, Thụy Sĩ sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn, đòi hỏi có các quy định rõ ràng về năng lượng tái tạo, nâng cấp lưới điện và cho phép các cơ sở quản lý và tái chế chất thải hiện đại.

Hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, khoa học và đổi mới sáng tạo là một trong các lĩnh vực đang mở rộng giữa hai nước. Kể từ năm 2020, Quỹ Khoa học Quốc gia Thụy Sĩ (SNSF) và đối tác Việt Nam là Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) đã hỗ trợ các dự án hợp tác nghiên cứu chung của các nhóm nghiên cứu Thụy Sĩ - Việt Nam kết hợp. Đợt tiếp nhận hồ sơ đăng ký lần đầu, khởi động vào tháng 10.2020, với đóng góp tài chính trị giá 2,5 triệu franc (hơn 62 tỷ đồng) từ Thụy Sĩ đã giúp tài trợ 10 dự án nghiên cứu.

Thụy Sĩ ủng hộ Việt Nam trong việc tôn trọng luật pháp quốc tế, công bằng, bình đẳng tại Liên Hợp Quốc, thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong kiến tạo hòa bình thông qua hành động cụ thể.

Cộng đồng người Việt Nam tại Thụy Sĩ hiện có khoảng 8.000 người, trong đó hơn một nửa đã nhập quốc tịch Thụy Sĩ nhưng vẫn giữ quốc tịch Việt Nam. Hội Hữu nghị Thụy Sĩ - Việt Nam tích cực tổ chức các hội nghị, hội thảo về tình hình Việt Nam và vận động Thụy Sĩ đoàn kết, ủng hộ Việt Nam khắc phục hậu quả chiến tranh; hỗ trợ Việt Nam trong một số dự án chăm sóc y tế cho bệnh nhân phong, xóa đói giảm nghèo; Hội người Việt Nam và Hội Hữu nghị Thụy Sĩ - Việt Nam mở trường Bình Minh tại Zurich dạy tiếng Việt cho cộng đồng người Việt.

Trong tổng thể mối quan hệ Việt Nam – Thụy Sĩ, quan hệ hữu nghị và hợp tác nghị viện hai nước thời gian qua phát triển tích cực. Quốc hội hai nước thường xuyên trao đổi, tiếp xúc cấp cao, trao đổi kinh nghiệm giữa các cơ quan của Quốc hội. Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Quốc hội hai nước đã được thành lập và triển khai nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy quan hệ nghị viện cũng như hợp tác giữa hai nước. Tại các diễn đàn đa phương như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Liên minh Nghị viện Pháp ngữ (APF), hai bên thường xuyên phối hợp chặt chẽ, tham vấn về các vấn đề quốc tế và khu vực.

Đưa quan hệ Việt Nam – Thụy Sĩ đi vào chiều sâu, thực chất

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Hạ viện Thụy Sĩ Martin Candinas với thành phần có 2 Phó Chủ tịch Hạ viện tham gia Đoàn đã thể hiện sự coi trọng của Thụy Sỹ đối với Việt Nam, mong muốn tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai nước, nhất là trên lĩnh vực kinh tế, thương mại. Đây cũng là hoạt động đối ngoại nghị viện quan trọng, đánh dấu việc nối lại trao đổi đoàn cấp cao giữa Quốc hội hai nước sau đại dịch Covid - 19.

Đối với Việt Nam, việc đón Chủ tịch Hạ viện Thụy Sĩ thăm chính thức khẳng định chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước ta luôn coi trọng mối quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Thụy Sỹ, mong muốn làm sâu sắc hơn quan hệ gần gũi và tin cậy giữa hai nước trên các lĩnh vực; thúc đẩy hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư; thúc đẩy hơn nữa hợp tác giữa Cơ quan lập pháp giữa hai nước, đưa hợp tác nghị viện song phương ngày càng hiệu quả, thực chất.

Chuyến thăm cũng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy việc sớm kết thúc đàm phán và tiến hành ký kết Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và EFTA nhằm tạo động lực thúc đẩy quan hệ kinh tế giữa hai nước. Trước đó, tại cuộc tiếp Đại sứ Thụy Sĩ chiều 16.6 vừa qua, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nhấn mạnh, việc sớm ký Hiệp định này có ý nghĩa rất quan trọng, nhất là trong bối cảnh kinh tế thế giới đang gặp nhiều khó khăn do đứt gãy chuỗi cung ứng, đình trệ do đại dịch Covid-19 và các cuộc xung đột, trong khi đó, Việt Nam và Thụy Sĩ là hai nền kinh tế không cạnh tranh trực tiếp.

Dự kiến, trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên sẽ tập trung trao đổi các biện pháp nhằm đưa quan hệ Việt Nam – Thụy Sĩ đi vào chiều sâu, thực chất; tăng cường tiếp xúc và trao đổi đoàn cấp cao và các cấp cả ở kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội và giao lưu nhân dân; triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác song phương giữa hai nước; thúc đẩy hoàn tất quá trình đàm phán, ký Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EFTA; phối hợp chặt chẽ để triển khai hiệu quả Chương trình hợp tác Việt Nam và Thụy Sĩ giai đoạn 2021-2024.

Đặc biệt, hai Chủ tịch Quốc hội sẽ thảo luận các biện pháp tăng cường hợp tác nghị viện, duy trì trao đổi đoàn cấp cao và các ủy ban chuyên môn của Quốc hội, Nhóm Nghị sĩ hữu nghị hai nước, giữa các nghị sĩ nhằm trao đổi kinh nghiệm trong tổ chức và hoạt động của nghị viện; hợp tác giám sát việc thực hiện có hiệu quả các thỏa thuận đã ký giữa Chính phủ hai nước; ủng hộ và tăng cường kết nối, hợp tác giữa các doanh nghiệp và địa phương hai nước; tiếp tục phát huy cơ chế phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương như IPU, APF; phối hợp thúc đẩy thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững như: phê chuẩn, thực hiện các công ước, thỏa thuận quốc tế về bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu, ban hành văn bản thúc đẩy đổi mới, tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng hài hòa giữa tăng trưởng và bảo vệ môi trường, khuyến khích kinh tế tuần hòa, chuyển đổi số, phát triển năng lượng sạch…

Quỳnh Chi