Lợi nhuận của các ngân hàng Mỹ: 'Người khổng lồ' đang chiến thắng

Vụ rút tiền gửi làm sụp đổ Ngân hàng Thung lũng Silicon và Ngân hàng Signature đã gây tổn hại cho các ngân hàng nhỏ hơn nhiều so với các ngân hàng lớn, rút cạn nguồn vốn chi phí thấp đã thúc đẩy lợi nhuận của họ trong những năm gần đây.

Giờ đây, việc cho vay giảm dự kiến có khả năng làm giảm lợi nhuận hơn nữa, trong khi các khoản lỗ trên sổ sách đối với danh mục đầu tư trái phiếu của các ngân hàng có thể hạn chế khả năng hoàn vốn cho các cổ đông.

Các khó khăn có lẽ sẽ không được phân bổ đồng đều trong toàn ngành.

Lợi nhuận tăng bất chấp cơn gió ngược

JPMorgan Chase, ngân hàng lớn nhất nước Mỹ đã công bố mức tăng 52% lợi nhuận quý đầu tiên của năm 2023 và doanh thu kỷ lục.

JPMorgan Chase, ngân hàng lớn nhất nước Mỹ, vẫn phát triển mạnh trong bối cảnh lãi suất tăng cao đã nhấn chìm một số ngân hàng nhỏ hơn, khi công bố lợi nhuận quý I/2023 tăng 52% và doanh thu kỷ lục.

Lợi nhuận cũng tăng tại Citigroup Inc. và Wells Fargo& Co. Cả ba ngân hàng lớn đã tăng doanh thu bằng cách tính lãi suất cao hơn đối với các khoản vay mà không tăng lãi suất trả cho người gửi tiền ở mức tương đương. Họ cũng được hưởng lợi từ việc những người gửi tiền hoảng loạn tháo chạy khỏi các ngân hàng hạng trung sau sự sụp đổ vào tháng trước của Ngân hàng Thung lũng Silicon và Ngân hàng Signature, đã khiến khách hàng lo lắng về sức khỏe của các ngân hàng khu vực.

Mặc dù chính phủ đã can thiệp để đảm bảo cho phần lớn các khoản tiền gửi tại SVB và Signature Bank, nhưng nhiều khách hàng đã quyết định gửi tiền trong các ngân hàng được cho là quá lớn để có thể phá sản ngay từ đầu.

JPMorgan ước tính hôm 11/4 rằng, họ đã nhận được khoảng 50 tỷ USD tiền gửi mới sau các vụ sụp đổ ngân hàng hồi tháng 3. Giám đốc tài chính của Citigroup cho biết, Citigroup đã thu hút được gần 30 tỷ USD tiền gửi trong những tuần đó, chủ yếu là từ các doanh nghiệp cỡ trung bình. Wells Fargo cho biết họ cũng đã nhận được tiền gửi.

Cả ba ngân hàng đã báo cáo lợi nhuận hơn 22 tỷ USD, tăng hơn một phần ba so với một năm trước. Tổng doanh thu là hơn 80 tỷ USD, tăng 19% so với một năm trước. Cả ba ngân hàng đều vượt qua kỳ vọng của Phố Wall về thu nhập và doanh thu trên mỗi cổ phiếu.

Cổ phiếu của JPMorgan đã tăng khoảng 8% vào thứ Sáu (14/4), trở thành cổ phiếu hoạt động tốt nhất trong S&P 500. Citigroup tăng khoảng 5%, trở thành cổ phiếu tốt thứ hai. Wells Fargo gần như giữ ổn định.

Không có khủng hoảng nào với những “người khổng lồ”

Một quý tốt cho các ngân hàng lớn nhất không làm thay đổi bức tranh toàn cảnh của ngành ngân hàng.

Khoảng 312 tỷ USD tiền gửi đã rời khỏi hệ thống ngân hàng từ ngày 1/3 đến ngày 29/3/2023, theo dữ liệu của FED. 25 ngân hàng lớn nhất của Mỹ đã kiếm được 18 tỷ USD trong tháng, nhưng toàn bộ các ngân hàng Mỹ phía dưới đã mất khoảng 212 tỷ USD trong cùng thời kỳ.

Phần lợi nhuận thu được cao hơn so với một năm trước của nhóm ngân hàng lớn, bao gồm JPMorgan Chase, lại bắt nguồn từ chính nguyên nhân được cho là đã gây ra cuộc khủng hoảng: Đó là lãi suất tăng.

Môi trường tỷ giá ngày nay khác rất nhiều so với một năm trước. FED gần đây đã nâng lãi suất chuẩn lên khoảng từ 4,75% đến 5%. Trong hầu hết quý đầu tiên của năm 2022, lãi suất về cơ bản là bằng không.

Việc tăng lãi suất nhanh chóng trong năm qua, nhằm mục đích hạ nhiệt lạm phát, cuối cùng đã làm sụp đổ Ngân hàng Thung lũng Silicon và gây thiệt hại nặng nề cho một số ngân hàng khác, bắt đầu từ tiền gửi.

Tiền gửi ngân hàng đạt đỉnh vào tháng 4/2022, ngay sau khi FED bắt đầu tăng lãi suất chuẩn để chống lạm phát. Dòng tiền chảy ra nhỏ giọt trong những tháng tiếp theo đã trở thành một trận lũ lụt vào tháng 3/2023, sau những lo ngại về mức tăng 4,42% của SVB và các mô hình kinh doanh của Signature đã gây ra một cuộc khủng hoảng thật sự trong hoạt động ngân hàng.

Wells Fargo và các ngân hàng khác đã báo cáo kết quả lượng tiền gửi giảm vào cuối quý đầu tiên so với một năm trước đó.

Tiền gửi là huyết mạch của ngân hàng và mối đe dọa dòng tiền ngày càng biến mất đã khiến nhiều ngân hàng tăng lãi suất cho người gửi tiền. Trong khi đó, sự không chắc chắn về nguồn vốn có nghĩa là các nhân viên cho vay của ngân hàng có thể sẽ phải rút lại các đề nghị tín dụng mới.

Cả hai thủ đoạn đều ăn vào lợi nhuận mà các ngân hàng kiếm được từ việc cho vay. Sau khi SVB và Signature sụp đổ, các nhà phân tích của Morgan Stanley đã hạ ước tính thu nhập lãi ròng trung bình của các ngân hàng hạng trung còn 7,1%.

Nhưng cuộc khủng hoảng của nhóm ngân hàng nhỏ và hạng trung lại mang đến lợi ích cho các ngân hàng lớn. Tình trạng thừa tiền gửi mà họ đã thu được trong vài năm qua có nghĩa là họ không phải chịu nhiều áp lực tăng lãi suất tiền gửi như một số ngân hàng nhỏ hơn.

Thu nhập lãi ròng của JPMorgan - số tiền kiếm được từ các khoản cho vay trừ đi số tiền lãi trả cho người gửi tiền - đã tăng 49% lên mức kỷ lục 20,71 tỷ USD. Tại Wells Fargo, khoản thu này tăng 45% và tại Citigroup tăng 23%, cả hai đều đạt hơn 13,3 tỷ USD. Bằng cách đo thu nhập lãi ròng, JPMorgan dự kiến sẽ kiếm được khoảng 81 tỷ USD trong năm 2023, tăng 7 tỷ USD so với dự báo ba tháng trước.

Lợi nhuận thể hiện trong suốt kết quả của kinh doanh của các ngân hàng lớn. Hoạt động kinh doanh tiêu dùng của JPMorgan bùng nổ với lợi nhuận tăng 80% so với một năm trước, trong khi các hoạt động kinh doanh phục vụ doanh nghiệp cỡ trung bình và cá nhân giàu có cũng được hưởng lợi. Tại Citigroup, doanh thu từ hoạt động toàn cầu như quản lý dòng tiền cho các khách hàng đa quốc gia tăng 31%, thanh toán quốc tế và giao dịch ngoại hối tăng 13%.

Không có tín hiệu rõ ràng cho sự ổn định

Tuy nhiên, kết quả khả quan của các ngân hàng lớn không có nghĩa là tất cả đều ổn. Những lo ngại về sức khỏe của nền kinh tế tăng trưởng nóng vẫn tồn tại, với khả năng xảy ra tình trạng lạm phát trên mức bình thường kéo dài là các yếu tố rủi ro lớn nhất.

JPMorgan, Wells Fargo và Citigroup đều đã xây dựng quỹ dự phòng trong quý đầu tiên. Cùng với nhau, ba ngân hàng dành gần 2 tỷ USD cho các khoản nợ khó đòi tiềm ẩn. Wells Fargo cho biết kho dự trữ của họ phần nào phản ánh sự gia tăng đối với các khoản cho vay bất động sản thương mại, đặc biệt là các khoản cho vay văn phòng, vốn đang chịu áp lực trong toàn ngành.

Giám đốc tài chính Mike Santossimo của Wells Fargo cho biết trong một cuộc trao đổi với các nhà phân tích: “Chúng tôi cho rằng sẽ có nhiều căng thẳng hơn theo thời gian”, đề cập đến thị trường văn phòng.

Từ cuối tháng 12/2022 đến cuối tháng 3/2023, tiền gửi tại JPMorgan tăng nhưng lại giảm tại Citigroup và Wells Fargo khi các doanh nghiệp và khách hàng giàu có chuyển tiền của họ để tìm kiếm mức lãi suất cao hơn.

Wells Fargo cho biết họ có thể tiếp tục chứng kiến sự sụt giảm "vừa phải" trong tổng số tiền gửi trong những tháng tới khi các ngân hàng cạnh tranh cho khách hàng. JPMorgan dự kiến một số dòng vốn nhận được vào tháng 3 sẽ rời khỏi ngân hàng vào cuối năm nay.

Hơn nữa, các khách hàng lớn và nhỏ đang cố gắng chống đỡ với cánh cửa của chính họ đang đóng lại. Bảo lãnh thế chấp đã sụp đổ khi đối mặt với lãi suất cao. Hoạt động ngân hàng đầu tư và bảo lãnh phát hành còn chậm. Doanh thu giao dịch tại JPMorgan và Citigroup sụt giảm.

Nhiều người Mỹ bắt đầu chậm trả các khoản vay mua ô tô và thẻ tín dụng vào năm ngoái, do chịu áp lực bởi lãi suất và giá cao hơn đối với các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm và xăng dầu. Tại cả 3 ngân hàng, nợ quá hạn thẻ tín dụng đã tăng lên so với một năm trước, và nhiều người vay mang số dư hơn mỗi tháng.

Mark Mason, giám đốc tài chính của Citigroup cho biết, tỷ lệ sụt giảm đã tăng lên, mặc dù ngân hàng dự kiến bất kỳ sự suy thoái nào cũng sẽ nhẹ. “Điều quan trọng là mức độ suy thoái nhẹ hay nghiêm trọng”, ông nói với các phóng viên: “Khi bạn nhìn vào các chỉ số kinh tế, vẫn rất khó để nói điều đó”.

Trong biên bản được công bố vào tuần này, FED tiết lộ các dự báo từ tháng trước về nền kinh tế Mỹ có thể bước vào suy thoái trong năm nay. Các quan chức của FED cho biết vào tháng trước rằng tình trạng hỗn loạn của ngân hàng dự kiến sẽ dẫn đến việc giảm cho vay, điều này sẽ làm kinh tế tăng trưởng chậm lại. Các ngân hàng lớn cho biết hôm 14/4 rằng họ không thay đổi đáng kể kế hoạch cho vay của chính họ.

"Tôi sẽ không sử dụng từ khủng hoảng tín dụng", Giám đốc điều hành JPMorgan Jamie Dimon cho biết trong một cuộc gọi với các nhà phân tích.

Bất chấp vận may từ một số khách hàng của các ngân hàng nhỏ hơn, tiền gửi đang trở nên ít phong phú hơn và đắt đỏ hơn. Căng thẳng tại các ngân hàng đã khiến một số khách hàng chuyển tiền của họ sang trái phiếu kho bạc và quỹ thị trường tiền tệ.

Tuy nhiên, các ngân hàng lớn nhất có rất nhiều đòn bẩy để kéo và cách để đa dạng hóa khỏi bất kỳ rủi ro cụ thể nào, thậm chí cả lãi suất. Dù kịch bản là gì, các ngân hàng lớn nhất sẽ không chịu gánh nặng của vấn đề. Những ngân hàng khu vực nhỏ hơn, bắt đầu báo cáo kết quả vào tuần tới, có thể sẽ là một câu chuyện hoàn toàn khác./.

Hoàng Lê (theo The Wall Street Journal)