Những nỗ lực của Ấn Độ để 'giải cứu' 8 cựu quân nhân chịu án tử hình ở Qatar

“Tôi rất vui khi được trở về bên gia đình. Đó cũng là niềm an ủi lớn cho gia đình tôi. Niềm vui càng tăng thêm vì hôm nay là đám cưới của cháu tôi”, sĩ quan Hải quân Ấn Độ đã nghỉ hưu BK Verma vui mừng chia sẻ. Ông Verma, 58 tuổi, nằm trong số 8 cựu quân nhân Ấn Độ được Qatar trả tự do hôm 12-2. Họ bị kết án tử hình vào tháng 10 năm ngoái vì cáo buộc làm gián điệp, nhưng sau đó đã được ân xá.

Việc này sẽ không thể xảy ra nếu không có sự can thiệp cá nhân của Thủ tướng Narendra Modi, ông Verma tin chắc như vậy. “Chính nhờ sự can thiệp của cá nhân Thủ tướng Modi mà tôi mới ngồi đây hôm nay. Tôi và các đồng nghiệp cảm ơn ông ấy từ tận đáy lòng. Tôi cũng cảm ơn Tiểu vương Qatar vì sự xem xét rộng lượng đối với trường hợp của chúng tôi”, ông nói.

Sự kiện được đánh giá mang tính lịch sử vì đây là lần đầu tiên một quốc gia trả tự do cho những người nước ngoài bị kết án vì tội danh rất nghiêm trọng là tội làm gián điệp. 8 người sau khi nghỉ hưu đang làm việc cho Dahra Global, một công ty dịch vụ quốc phòng có trụ sở tại Oman thì bị bắt vào ngày 30-8-2022 vì tội gián điệp. Mặc dù cáo buộc chưa bao giờ được công khai nhưng người ta tin rằng 8 người này đang thực hiện một dự án tàu ngầm hạt nhân cho Qatar và bị cáo buộc chuyển thông tin bí mật về dự án này cho Israel.

Hơn một năm sau, vào ngày 26-10-2023, 8 người này bị Tòa sơ thẩm Qatar tuyên án tử hình. Hai tháng sau, vào ngày 28-12, Tòa phúc thẩm Qatar đã giảm án tử hình xuống mức án tù từ 3 đến 25 năm và cho 8 người 60 ngày để nộp đơn kháng cáo.

“Việc trả tự do cho 8 cựu chiến binh Hải quân bị kết án trong khi vụ án của họ vẫn đang được tòa án giải quyết là một chiến thắng ngoại giao lớn đối với Ấn Độ và chưa từng có”, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Ấn Độ nhấn mạnh đồng thời nói thêm, Qatar và nhiều quốc gia khác chưa bao giờ thả tù nhân bị kết tội gián điệp.

New Delhi đã nỗ lực suốt 17 tháng để đảm bảo việc trả tự do cho các cựu chiến binh. Ngay sau khi họ bị bắt vào tháng 8-2022, Thủ tướng Modi đã yêu cầu Ngoại trưởng Subrahmanyam Jaishankar bắt đầu đàm phán với Qatar. Ông Jaishankar đã thành lập một nhóm gồm 6 nhà ngoại giao đang tại chức và đã nghỉ hưu, tất cả đều có kiến thức và kinh nghiệm phong phú về Trung Đông và Tây Á để đàm phán với Qatar. Sau những nỗ lực đáng kể, Qatar đã chia sẻ chi tiết về cáo buộc với New Delhi nhưng yêu cầu vấn đề này được giữ bí mật và không được công khai.

Ấn Độ đã tiến hành các cuộc điều tra riêng và đưa ra bằng chứng cho thấy 8 cựu binh Hải quân này không liên quan đến việc chuyển bất kỳ thông tin chi tiết nào về dự án tàu ngầm bí mật của Qatar cho Israel. New Delhi cũng nhờ đến Oman, một quốc gia mà Ấn Độ có quan hệ chặt chẽ, để tác động đến vấn đề này.

Diễn biến bỗng đảo chiều nghiêm trọng sau khi xảy ra xung đột Israel- Hamas vào ngày 7-10 năm ngoái. Qatar gần gũi với Hamas còn Ấn Độ được coi là thân thiết với Israel. Đó là lý do tại sao Tòa phúc thẩm đầu tiên của Qatar tuyên án tử hình đối với 8 cựu chiến binh hải quân Ấn Độ. Nhận ra tình huống cấp bách, New Delhi đã khẩn cấp kêu gọi các bên liên quan can thiệp. Đích thân Thủ tướng Modi đến Qatar vào đầu tháng 12-2023.

Tại cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo bên lề Hội nghị COP28 ở Dubai vào ngày 1-12-2023, Thủ tướng Modi đã kêu gọi Tiểu vương Qatar ân xá cho các cựu chiến binh Hải quân. Nhắc lại cam kết của Ấn Độ trong việc thúc đẩy thương mại song phương trị giá 15,03 tỷ USD giữa hai nước, ông Modi nói rằng việc Ấn Độ tìm kiếm năng lượng sạch sẽ mang lại lợi ích rất nhiều cho Qatar (nơi có trữ lượng khí đốt tự nhiên khổng lồ). Ấn Độ có đòn bẩy đáng kể ở Qatar: hơn 800.000 nhân công cùng 6.000 công ty hoạt động ở Qatar.

Sau cuộc gặp, vào ngày 28-12-2023, tòa phúc thẩm đã giảm án tử hình thành án tù cho 8 người Ấn Độ. Sau nhiều lần thuyết phục, Qatar cuối cùng đã đồng ý ân xá cho 8 cựu chiến binh Hải quân Ấn Độ. Sắc lệnh ân xá được văn phòng Tiểu vương ban hành vào ngày 9-2. Có thể nói, Ấn Độ có thể thực hiện thành công chiến dịch bảo hộ công dân nói trên nhờ vào sức mạnh mềm và thiện chí mà nước này đã vun đắp được giữa các quốc gia trên toàn cầu.

Theo AP/ Swarajya