Nút thắt trong quan hệ Hàn Quốc-Nhật Bản: Seoul đề xuất giải pháp tháo gỡ, đẹp ý đôi bên?
Ngày 6/3, Hàn Quốc chính thức đề xuất phương án bồi thường cho các nạn nhân lao động cưỡng bức thời chiến, một nút thắt trong quan hệ giữa hai đồng minh của Mỹ ở Đông Bắc Á.
Ngoại trưởng Hàn Quốc Park Jin công bố đề xuất giải quyết vấn đề bồi thường cho lao động thời chiến. (Nguồn: AP)
Đề xuất nhằm giải quyết vấn đề bồi thường cho 15 nguyên đơn Hàn Quốc đã thắng trong một vụ kiện hai công ty Nhật Bản là Nippon Steel và Mitsubishi. Các công ty này bị cáo buộc ép họ làm lao động khổ sai trong Thế chiến II.
Theo kế hoạch của chính quyền Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol, việc bồi thường sẽ thông qua một quỹ công do Bộ Nội vụ nước này trực tiếp quản lý để nhận các khoản đóng góp “tự nguyện” từ khu vực tư nhân, thay vì để các công ty Nhật Bản trên trực tiếp chi trả.
Seoul cũng có kế hoạch sử dụng một quỹ được thành lập hồi năm 2014 để bồi thường cho các nguyên đơn khác đã thắng trong các bản án sơ thẩm.
Dự kiến, chính phủ sẽ tìm kiếm nguồn tài chính của các công ty Hàn Quốc, được hưởng lợi từ một hiệp ước song phương ký năm 1965, trong đó nhà sản xuất thép POSCO (Hàn Quốc) được nhận khoản tài trợ 300 triệu USD từ Nhật Bản.
Ngoại trưởng Nhật Bản Hayashi Yoshimasa đánh giá cao đề xuất của Hàn Quốc và nêu rõ, Tokyo sẽ cho phép các công ty nước này đóng góp tiền cho quỹ công trên.
Ông Hayashi cũng hy vọng các hoạt động giao lưu chính trị và văn hóa giữa Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ được mở rộng.
Trong khi đó, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio cho biết, nước này sẽ giữ nguyên lời xin lỗi trước đây đối với Hàn Quốc về các hành động trong quá khứ sau khi nước láng giềng công bố giải pháp cho vấn đề lao động cưỡng bức thời chiến.
Năm 2018, Tòa án tối cao Hàn Quốc ra phán quyết yêu cầu các tập đoàn công nghiệp nặng Nippon Steel và Mitsubishi của Nhật Bản phải bồi thường cho các nạn nhân. Phía Tokyo bác bỏ, cho rằng, vấn đề này đã được giải quyết tổng thể khi hai nước bình thường hóa quan hệ năm 1965.
Căng thẳng trong quan hệ Nhật-Hàn gia tăng sau phán quyết trên, tuy nhiên, sau khi ông Yoon Suk Yeol lên nắm quyền Tổng thống Hàn Quốc vào tháng 5/2022, ông đã bày tỏ mong muốn và có nhiều nỗ lực để cải thiện quan hệ với Nhật Bản.
Mới đây nhất, hôm 1/3, nhà lãnh đạo này khẳng định Nhật Bản là một quốc gia đối tác chia sẻ các giá trị phổ quát và cho biết Seoul đang tìm cách hàn gắn mối quan hệ với nước láng giềng này.
Ngày 5/3, Hàn Quốc và Nhật Bản đã thống nhất thành lập "Quỹ Thanh niên tương lai" để tài trợ học bổng cho sinh viên như một phần của thỏa thuận giải quyết vấn đề bồi thường cho các công dân Hàn Quốc bị cưỡng bức lao động trong thời chiến.
Truyền thông Hàn Quốc dẫn các nguồn tin từ chính phủ nước này cho biết, quỹ trên sẽ do Liên đoàn công nghiệp Hàn Quốc (FKI) đứng ra thành lập cùng với Liên đoàn doanh nghiệp Nhật Bản (Keidanren).
