Phòng không Ukraine hoạt động thế nào trước tên lửa đối phương?
Trong các cuộc tấn công tên lửa mới đây của Nga vào Ukraine, hầu hết số tên lửa của Nga đều xuyên thủng các hệ thống đánh chặn của Quân đội Ukraine. Vậy lý do nào khiến Ukraine không đánh chặn được?
Cuộc xung đột Nga-Ukraine đã kéo dài gần hai năm, tuy nhiên phương thức tấn công của Nga vào sâu trong lãnh thổ Ukraine chủ yếu bằng các loại tên lửa và UAV tự sát tầm xa.
Trong các làn sóng tấn công của tên lửa Nga vào lãnh thổ Ukraine, phần lớn tên lửa của Nga đều bị lực lượng phòng không Ukraine bắn hạ. Nguyên nhân là do phòng không Ukraine đã được Mỹ và phương Tây hỗ trợ thông tin tình báo.
Mới đây, Nga lại phát động một đợt tấn công tên lửa vào Ukraine, khác với lần trước, lần này Quân đội Nga phóng hơn 50 tên lửa các loại, nhưng Ukraine đã đánh chặn thành công chưa đến một nửa trong số đó; kết quả kém xa so với trước đây.
Những thông tin như vậy cũng mang lại cho Quân đội Nga một động lực to lớn trong việc khôi phục tinh thần của họ trên chiến trường; tất nhiên, nó cũng giáng một đòn nặng nề vào lòng tin của Ukraine; nhất là việc giảm lòng tin với vũ khí của phương Tây.
Sở dĩ Quân đội Nga có thể đạt được kết tốt như vậy trong lần này liên quan nhiều đến quỹ đạo bay của tên lửa của họ, khi tên lửa đều bay theo hình parabol. Trong nửa đầu đường bay, tên lửa bay ở độ cao trung bình và thấp; khi tên lửa gần tiếp cận mục tiêu, nó sẽ hạ thấp độ cao, bay bám địa hình với tốc độ cực cao.
Do tên lửa hành trình của Quân đội Nga giai đoạn cuối bay với tốc độ cao và được trang bị hệ thống bay bám địa hình, khiến radar trên các máy bay cảnh báo sớm của NATO và radar bắt thấp của Ukraine khó phát hiện; đồng thời khó khăn cho các hệ thống tên lửa phòng không đánh chặn.
Ukraine hiện có rất ít radar phát hiện mục tiêu tầm thấp và ngay cả khi họ có số lượng lớn radar bắt mục tiêu tầm thấp, họ cũng có thể bị nhầm lẫn giữa nhiễu địa vật và tên lửa, do khả năng xử lý thông tin kém và sẽ không thể đánh chặn tên lửa tốc độ cao của Nga.
Ngoài đặc điểm kỹ thuật trên, lực lượng tác chiến điện tử của Quân đội Nga hiện cũng đang nỗ lực sử dụng các khí tài tác chiến điện tử có công suất lớn để gây nhiễu các đài radar của Ukraine và NATO; nhằm hạn chế bị phát hiện, cũng như nâng cao khả năng sống sót của tên lửa hành trình.
Quân đội Ukraine hiện có 3 tiểu đoàn tên lửa phòng không Patriot với hiệu suất tương đối xuất sắc, 2 trong số đó được triển khai ở thủ đô Kiev, còn bộ còn lại được triển khai ở mặt trận Kherson.
Còn các khu vực khác ở Ukraine, lực lượng phòng không phần lớn được trang bị tên lửa phòng không cũ của Liên Xô và tên lửa phòng không vác vai cỡ nhỏ (MANPAD), nên có khả năng đánh chặn mục tiêu nhỏ trên không rất hạn chế.
Điều thuận lợi với lực lượng phòng không Ukraine đó là họ được hỗ trợ thông tin tình báo từ những máy bay cảnh báo sớm và máy bay tác chiến điện tử của NATO. Theo thỏa thuận chung, hệ thống phòng không quốc gia của Ukraine đã được kết nối trực tiếp với hệ thống cảnh báo sớm của NATO.
Do vậy, một khi máy bay chiến đấu và tên lửa Nga cất cánh, sẽ ngay lập tức bị theo dõi và liên tục gửi thông tin tình báo tới Ukraine theo thời gian thực để lực lượng phòng không Ukraine đánh trả.
Nhưng lần tập kích tên lửa lần này, Quân đội Nga đã đạt được kết quả khả quan, rất có thể họ đã sử dụng lực lượng tác chiến điện tử để tiến hành gây nhiễu điện tử với máy bay cảnh báo sớm và tác chiến điện tử của NATO, khiến lực lượng này mất mục tiêu.
Theo thông tin của truyền thông Nga, Quân đội Nga có khả năng sẽ sử dụng hệ thống tác chiến điện tử Murmansk-BN trong chiến đấu; đây là hệ thống tác chiến điện tử khiến NATO đau đầu, thậm chí có thể trực tiếp làm tê liệt hệ thống trinh sát của NATO.
Còn theo một số phương tiện truyền thông phương Tây đưa tin, khi cuộc tấn công của Nga đang diễn ra, phi hành đoàn trên một máy bay tác chiến điện tử của NATO đang làm nhiệm vụ gần đó, đã bị lực lượng tác chiến điện tử của Nga gây nhiễu nặng.
Xung đột giữa Nga và Ukraine không chỉ giới hạn ở lĩnh vực đối phó điện tử; cách đây vài ngày, chỉ huy một đơn vị thiết giáp dù của Nga đã bị UAV của Ukraine tấn công, khi đang trinh sát ở khu vực tiền tuyến.
Hiện có thông tin cho rằng, Quân đội Ukraine không có đủ đạn pháo để tiến hành các cuộc tấn công bằng pháo quy mô lớn vào Quân đội Nga. Do đó, họ hiện đang sử dụng số lượng lớn UAV để tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào Quân đội Nga.
Số lượng UAV được sử dụng hàng tháng có thể lên tới 20.000 đến 30.000 chiếc. Với số lượng lớn như vậy cũng mang lại thương vong nhất định cho Quân đội Nga ở tiền tuyến, mặc dù Quân đội Nga có ưu thế lớn về khả năng tác chiến điện tử.
