Trước AstraZeneca, vaccine Covid-19 đã gây hoang mang ra sao

Prifzer, Moderna và AstraZeneca là 3 loại vaccine được tiêm nhiều nhất trong đợt bùng phát đại dịch Covid-19. Ảnh: Askanews.

Vài phút sau khi tiêm vaccine Covid-19 của Johnson&Johnson, Michelle Zimmerman (người Mỹ) bắt đầu cảm nhận có cơn đau chạy từ cánh tay trái lên tai và xuống đầu ngón tay.

Trong vòng vài ngày, cô gần như không thể thích nghi với ánh sáng và gặp khó khăn trong việc ghi nhớ những sự kiện đơn giản.

Sau khi xuất hiện những triệu chứng bất thường từ 3 năm trước, Zimmerman từ việc là một tiến sĩ khoa học thần kinh, có thể đạp xe 20 dặm, dạy khiêu vũ và thuyết trình về trí tuệ nhân tạo trong cùng một ngày, giờ đây được chẩn đoán bị tổn thương não. Cô phải sống cùng bố mẹ, không thể làm việc, lái xe hay thậm chí đứng trong thời gian dài.

Ba năm qua, nữ tiến sĩ luôn tin rằng mình sa sút như vậy là do tác dụng phụ của vaccine Covid-19.

Cuộc sống Zimmerman rẽ hướng hoàn toàn sau mũi tiêm Covid-19 đầu tiên từ 3 năm trước. Ảnh: New York Times.

Ngay sau khi xuất hiện vào cuối tháng 12/2020, vaccine Covid-19 đã xoay chuyển tình thế đại dịch và mở ra con đường trở lại trạng thái bình thường.

Thế nhưng, với sự ra đời quá nhanh cho loại vaccine phòng một căn bệnh hoàn toàn mới, một tỷ lệ nhỏ người, chúng cũng gây ra tác dụng phụ, theo New York Times.

Mặt trái của vaccine

Tháng 12/2020, Vương quốc Anh đã trở thành quốc gia đầu tiên cấp phép sử dụng vaccine Covid-19. Loại vaccine đầu tiên đã được phê duyệt là của công ty Pfizer/BioNTech. Không lâu sau đó, hàng loạt quốc gia khác như Mỹ, Trung Quốc, Nga... cũng lần lượt cho ra mắt vaccine của mình.

Tuy nhiên, theo New York Times, ngay cả những loại vaccine tốt nhất cũng gây ra những tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng.

Theo Zimmerman, cô là một trong hàng nghìn người Mỹ phải chịu tác dụng phụ nghiêm trọng sau khi tiêm vaccine Covid-19.

Tính đến tháng 4, chính phủ liên bang chỉ ghi nhận hơn 13.000 yêu cầu bồi thường thiệt hại do vaccine nhưng chỉ 19% trong số đó được xem xét. Số người đủ điều kiện được nhận bồi thường chỉ 47 người và chỉ 12 trong số đó đã được nhận tiền, trung bình khoảng 3.600 USD.

Một số nhà khoa học lo ngại những nạn nhân thực sự đang bị từ chối giúp đỡ. Họ cho rằng cần phải làm nhiều việc hơn nữa để làm rõ những rủi ro có thể xảy ra.

Ông lớn ngành dược AstraZeneca mới đây đã thừa nhận vaccine ngừa Covid-19 của mình có tác dụng phụ nguy hiểm. Ảnh: Unsplash.

Trong nhiều cuộc phỏng vấn, các quan chức y tế liên bang khẳng định rằng tác dụng phụ nghiêm trọng của vaccine Covid-19 là cực kỳ hiếm gặp. Họ không tin vaccine Covid-19 có thể gây ra các rối loạn về tim mạch và thần kinh như nhiều người miêu tả và cũng cho hay hệ thống giám sát chặt chẽ của mình thừa sức phát hiện các dạng tác dụng phụ.

Nhưng trong một cuộc phỏng vấn gần đây, tiến sĩ Janet Woodcock, lãnh đạo lâu năm của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), đã nghỉ hưu vào tháng 2, lại cho biết bà tin rằng một số người được tiêm vaccine Covid-19 đã có những tác dụng phụ không phổ biến nhưng nghiêm trọng ngoài những phản ứng được mô tả bởi các cơ quan liên bang.

"Tôi cảm thấy tiếc cho những người đó. Tôi tin rằng trải nghiệm kinh khủng của họ cần được thừa nhận và xem xét nghiêm túc", bà nói.

Theo thống kê của Our World In Data, cho đến nay, 13,57 tỷ liều vaccine Covid-19 đã được tiêm cho người dân toàn cầu với 70,6% dân số thế giới được tiêm ít nhất một mũi vaccine Covid-19.

Hàng loạt tác dụng phụ

Mặc dù chính phủ Mỹ cũng đã xây dựng hệ thống báo cáo tác dụng phụ vaccine, đây lại là thứ kém tin cậy nhất vì có nhiều kẽ hở. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) Mỹ, hệ thống này chứa khoảng một triệu báo cáo liên quan đến việc tiêm chủng ngừa Covid-19, phần lớn là các trường hợp nhẹ.

Ở một số quốc gia có hệ thống chăm sóc sức khỏe tập trung, giới chức đã tích cực tìm kiếm các báo cáo về tác dụng phụ nghiêm trọng của vaccine Covid-19 và đưa ra kết luận mà cơ quan y tế Mỹ không có.

Hàng loạt tác dụng phụ tiềm ẩn của vaccine Covid-19 đã được nhiều quốc gia phát hiện. Ảnh: Unsplash.

Tại Hong Kong (Trung Quốc), chính quyền đã phân tích hồ sơ y tế của người dân sau khi tiêm vaccine Covid-19 và chi trả mọi chi phí giải quyết vấn đề.

Họ phát hiện ra trong một số trường hợp hiếm gặp (khoảng 7 trên một triệu liều), vaccine Covid-19 của Pfizer-BioNTech đã gây bệnh zona nghiêm trọng đến mức phải nhập viện.

Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) cũng cho hay vaccine Pfizer và Moderna liên quan đến tình trạng ngứa ran và tê liệt mặt. EMA cũng phát hiện chứng ù tai là tác dụng phụ của vaccine thuộc Johnson&Johnson, dù các cơ quan y tế Mỹ không ghi nhận.

Theo một phân tích hồ sơ sức khỏe từ gần 2,6 triệu người ở Mỹ, khoảng 0,04% trong số đó (tương đương khoảng 1.000 người), được chẩn đoán mắc chứng ù tai trong vòng 3 tuần kể từ lần tiêm vaccine Covid-19 mRNA lần đầu tiên.

Vào tháng 3, các nhà nghiên cứu ở Australia cũng đã công bố một nghiên cứu liên quan đến chứng ù tai và chóng mặt với vaccine Covid-19. FDA đang theo dõi các báo cáo về chứng ù tai, nhưng tuyên bố vẫn chưa tìm ra bằng chứng liên quan với vaccine Covid-19.

Ngoài ra, vaccine Covid-19 cũng có thể gây ra viêm cơ tim. Đây là cảnh báo của chính quyền Israel hồi tháng 4/2021 nhưng đã bị phủ nhận bởi các quan chức y tế Mỹ.

Vào ngày 22/5/2021, có tin tức cho biết CDC Mỹ đang điều tra một số ít các trường hợp viêm cơ tim. Những phân tích sau đó cho thấy các nam thiếu niên 12-17 tuổi có nguy cơ mắc bệnh viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim cao nhất sau khi tiêm liều vaccine Covid-19.

CDC cho biết không có trường hợp tử vong nào được xác nhận liên quan đến viêm cơ tim. Tuy nhiên, trên thực tế, một số trường hợp tử vong sau khi tiêm chủng đã được ghi nhận.

Mới đây, Telegraph đưa tin gã khổng lồ ngành dược AstraZeneca cũng thừa nhận vaccine Covid-19 của mình gây đông máu và giảm tiểu cầu sau hàng loạt phản bác.

Theo dữ liệu y tế do Cơ quan giám sát dược phẩm Vương quốc Anh tổng hợp, vaccine Covid-19 của AstraZeneca lần đầu tiên được phê duyệt để sử dụng khẩn cấp vào tháng 12/2020. Trong số 50 triệu liều được sử dụng ở Anh, 81 người đã chết vì cục máu đông có khả năng liên quan đến mũi tiêm.

Mặc dù được cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson ca ngợi như một “chiến thắng của khoa học Anh”, loại vaccine này lại không còn được sử dụng ở chính quốc gia tạo ra nó.

Trong những tháng sau khi triển khai tiêm chủng, các nhà khoa học đã tìm ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng tiềm tàng của vaccine này. Những chuyên gia này khuyến nghị người dưới 40 tuổi nên tiêm loại vaccine khác thay thế vì rủi ro của vaccine này lớn hơn tác hại do Covid-19 gây ra.

Nhật Minh