Xung quanh việc xây dựng trụ sở và công trình văn hóa tâm linh tại thành phố Hòa Bình: Bài 2 - Công trình không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, vi phạm trật tự xây dựng?

Liên quan đến việc xây dựng chùa Hòa Bình và các công trình phụ trợ, thời gian qua, một số cơ quan thông tin, báo chí đưa tin cho rằng: công trình này không phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; vi phạm các quy định của pháp luật về thủ tục đầu tư; còn để xảy ra nhiều sai phạm liên quan đến trật tự xây dựng. Trước những vấn đề được dư luận xã hội và người dân quan tâm, các cơ quan chức năng của tỉnh và UBND thành phố Hòa Bình (TPHB) đã có thông tin phản hồi.

>> Bài 1 - Các cơ quan chức năng đề nghị điều chỉnh quy mô xây dựng chùa Hòa Bình

Khu vực "Từ ấn đường” diện tích hàng trăm m2 được Ban trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh xây dựng trong khu vực chùa Hòa Bình.

Công trình phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

Đồng chí Bùi Quang Điệp, Chủ tịch UBND TPHB khẳng định: Công trình hoàn toàn phù hợp quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất của TPHB. Điều này được thể hiện rõ trong các quy hoạch xây dựng công viên bảo tàng văn hóa tâm linh và Đồ án quy hoạch chung khu du lịch quốc gia hồ Hòa Bình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TPHB đến năm 2035 được UBND tỉnh phê duyệt. Khu văn hóa tâm linh chùa Phật Quang được định hướng là đất tâm linh, được UBND tỉnh cụ thể hóa bằng các văn bản, Quyết định thu hồi và giao đất số 1167/QĐ-UBND, ngày 17/5/2007; đồng ý chủ trương thu hồi đất tại Công văn số 1493/UBND-ĐT, ngày 7/10/ 2009; đồng ý chủ trương mở rộng tại Công văn số 306/UBND-CNXD, ngày 11/4/2016 với tổng diện tích khoảng 12,5ha. Do đó, không thể nói là công trình không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Thực tế để xảy ra những tồn tại, vướng mắc dẫn đến việc xây dựng chùa Hòa Bình và các công trình phụ trợ kéo dài trong nhiều năm qua chưa được giải quyết dứt điểm, gây ảnh hưởng đến đời sống và bức xúc trong nhân dân nguyên nhân chính do chủ đầu tư không bố trí được nguồn vốn, phương án và chi phí giải phóng mặt bằng (GPMB), bố trí khu tái định cư và nguồn vốn thực hiện. Cơ quan chức năng của tỉnh đã nhiều lần có văn bản yêu cầu Ban trị sự Giáo hội Phật giáo (GHPG) tỉnh phối hợp UBND TPHB nghiên cứu, lên phương án thực hiện nhưng chủ đầu tư vẫn không có ý kiến đề xuất thực hiện.

Tại cuộc họp bàn giải pháp giải quyết các vấn đề vướng mắc liên quan đến công trình xây dựng chùa Hòa Bình do Sở Xây dựng chủ trì ngày 19/1/2024 đã thống nhất các nội dung: Ban trị sự GHPG tỉnh có trách nhiệm phối hợp UBND TPHB nghiên cứu phương án và chi phí GPMB, bố trí khu tái định cư và nguồn vốn thực hiện đối với các hộ dân trong khu vực quy hoạch xây dựng chùa Hòa Bình. Đề nghị Ban trị sự GHPG tỉnh có báo cáo phương án GPMB và tái định cư. Đối với những nội dung này, tại Công văn số 47, ngày 23/1/2024 của Ban trị sự GHPG tỉnh gửi Sở Xây dựng đều không đề cập đến.

Theo đồng chí Bùi Quang Điệp, Chủ tịch UBND TPHB, đối với nội dung này, UBND thành phố đã có nhiều văn bản đốc thúc Ban trị sự GHPG tỉnh có câu trả lời nhưng Ban trị sự đều cố tình "lờ” đi, không trả lời. Chúng tôi cho rằng, bố trí được kinh phí để GPMB và có phương án thực hiện tái định cư cho người dân thì mới có cơ sở tiếp tục thực hiện việc xây dựng phần còn lại của chùa Hòa Bình và các công trình phụ trợ. Nếu không có khả năng bố trí nguồn vốn GPMB và tái định cư thì nên giữ nguyên hiện trạng xây dựng chùa Hòa Bình như hiện tại.

Nhiều vi phạm về trật tự xây dựng

Bên cạnh những vấn đề liên quan đến việc chùa Hòa Bình xây dựng không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, người dân còn cho rằng, việc xây dựng công trình vi phạm các quy định về thủ tục đầu tư khi không được UBND tỉnh và các cơ quan chức năng cấp phép, chủ trương quyết định đầu tư. Về vấn đề này, tại Công văn số 307, ngày 29/1/2024 của Sở KH&ĐT nêu rõ: Công trình văn hóa tâm linh chùa Hòa Bình do Ban trị sự GHPG tỉnh tổ chức thực hiện, xây dựng. Công trình không thuộc phạm vi, đối tượng áp dụng của Luật Đầu tư công và Luật Đầu tư nên không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư. Tuy nhiên, chủ đầu tư công trình là Ban trị sự GHPG tỉnh vẫn phải thực hiện đầy đủ các thủ tục, quy định của pháp luật về quy hoạch xây dựng, thu hồi đất, GPMB, đề nghị cấp có thẩm quyền giao đất xây dựng...

Theo khoản 14, Điều 2, Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 thì công trình chùa Hòa Bình là cơ sở tôn giáo. Việc cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới công trình tín ngưỡng, công trình tôn giáo được quy định tại Điều 58, Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 đều phải tuân thủ quy định của pháp luật về xây dựng như quy định đối với các công trình, nhà ở riêng lẻ xây dựng trong đô thị, trung tâm cụm xã, trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử... Như vậy, theo quy định của pháp luật thì quá trình xây dựng, công trình chùa Hòa Bình vẫn phải đáp ứng đầy đủ các thủ tục về xây dựng. Tuy nhiên, ngoài 2 giấy phép xây dựng được Sở Xây dựng cấp năm 2009 để xây dựng chùa Thượng với diện tích 650m2 và xây dựng đền Mẫu cấp năm 2010, diện tích 800m2 thì tất cả các công trình, hạng mục khác đã xây dựng đều không được cơ quan chức năng cấp phép, có nhiều vi phạm về trật tự xây dựng. Theo đánh giá của cơ quan chức năng, qua kiểm tra thực tế cho thấy, các hạng mục xây dựng vượt rất nhiều so với giấy phép được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Ngoài ra, nhiều công trình kiên cố xây dựng khi chưa được cơ quan chức năng cấp phép.

Liên quan đến vấn đề này, nhằm tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn, giải quyết vụ việc, ngày 19/2/2024, đồng chí Bùi Văn Khánh, Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo UBND TPHB phối hợp Sở Xây dựng thành lập đoàn công tác kiểm tra trật tự xây dựng tại công trình chùa Hòa Bình và việc xây dựng của các hộ gia đình, cá nhân trong khu vực. Sau khi có kết quả kiểm tra, vi phạm đến đâu xử lý đến đó. Theo Công văn số 47, ngày 23/1/2024 của Ban trị sự GHPG tỉnh, việc giao UBND TPHB có trách nhiệm tổ chức kiểm tra trật tự xây dựng và thủ tục xây dựng đối với các hộ dân và khu văn hóa tâm linh chùa Phật Quang là rất quan trọng trong chủ trương xây dựng khu văn hóa tâm linh này.

Vũ Phong